کلیات
بارها در خبرها واژه نقدینگی را شنیدهاید. برای مثال دولت بیان می کند که یکی از راهکارهای اصلی در سال جاری برای کنترل افزایش قیمتها و تورم، مهار نقدینگی است. اما مفهوم نقدینگی چیست؟ نقدینگی چه تاثیری بر بیکاری، تولید و تورم دارد و راهکارهای افزایش و کاهش آن در اقتصاد به چه صورت است؟مفهوم پول نقد که مشخص است. پولی که در حال حاضر برای مبادله در دسترس است و میتوان برای خرید کالا و خدمات از آن استفاده کرد، اما نقدینگی مفهومی عامتر نسبت به این واژه دارد. نقدینگی به درجه نقدشوندگی داراییهای مختلف در قیمت مشخص اطلاق میشود.
مثال
فرض کنید شما میخواهید منزلتان در سریعترین زمان ممکن به شخصی بفروشید. قیمت منزل شما ۲۵۰ میلیون تومان است. از فرد خریدار در مورد نحوه پرداخت میپرسید. او بیان میکند من ۵۰ میلیون تومان پول نقد دارم، ۱۶۰ میلیون پول منزلم است که میخواهم بفروشم و ۴۰ میلیون مابقی را نیز با فروش ماشینم به شما پرداخت میکنم. در این مثال شخص در ظاهر ۲۵۰ میلیون لازم برای این معامله را دارد، اما آیا همگی این داراییها در حال حاضر قابلتبدیل شدن به پول هستند؟ بدون شک فروش منزل و ماشین او نیاز به زمان دارد. از طرفی نمیتوان دقیقا گفت این داراییها به قیمت گفته شده بهفروش میرسد یا خیر. همه این عوامل موجب میشود شما به این فکر بیفتید که پرداخت مشتری برای مثال ممکن است ۴ یا ۵ ماه بهطول بینجامد. حال اگر شخصی همان لحظه برسد و بگوید که ۲۵۰ میلیون پول نقد در حساب جاری خود در بانک دارد و میتواند همین امروز منزل شما را بخرد بدون شک شما با او وارد معامله خواهید شد.
پول موجود در بانک نیز یک نوع دارایی است. بار دیگر به مثال نگاه کنید، همه این داراییها نهایتا برای داد و ستد باید به پول تبدیل شوند، اما سرعت آنها متفاوت است. هرچه یک دارایی سریعتر به پول تبدیل شود اصطلاحا درجه نقدشوندگی آن بالاتر است. همچنین ملاحظه شد پول نقد سرعت معاملات را بالا میبرد. حال با این مقدمه به تبیین نقدینگی میپردازیم. نقدینگی در اقتصاد شامل پول و شبه پول است. پول بالاترین درجه نقدشوندگی را دارد، شما با پول به سرعت میتوانید هر آنچه را که آماده فروش است تهیه کنید.بهعبارت خیلی ساده پول به اسکناس و سکههای (مسکوکات) در دست مردم، همچنین هر گونه حساب بانکی که در هر زمان امکان برداشت تا ریال آخر از آن وجود داشته باشد اطلاق میشود. به این ترتیب این گونه حسابها مثل پول نقد عمل کرده و سرعت انجام معامله با آنها مثل پول نقد است. مثلا حساب دسته چک، حساب جاری است. اگر کسی چک روز به شما بدهد و به بانک مراجعه کنید چک شما در همان روز تبدیل به پول نقد میشود یا حسابهای قرضالحسنه متصل به عابر بانک.
چیستی شبه پول
شبه پول گونهای از داراییهای پولی شماست که قدرت نقدشوندگی آنها به اندازه پول نیست. به بیان ساده هرگونه پولی که شما در بانک سپرده کردهاید، اما امکان برداشت از آن به زمان خاصی محدود شده شبهپول است. برای مثال وقتی شما ۱۰ میلیون پول نقد خود را تحت عنوان سپرده بلندمدت یکساله ذخیره میکنید، پول شما به مدت یک سال به شبه پول تبدیل میشود یا حتی حسابی که به شما میگوید حداقل ۵ میلیون از پولتان همواره باید در حساب باشد تا به آن سود پرداخت کنیم، اگر ۱۰ میلیون در آن داشته باشید ۵ میلیون آن پول، و ۵ میلیون آن شبه پول است.حال به تاثیر نقدینگی در اقتصاد بپردازیم، تا اینجا مشخص است که هر چه پول در دست مردم بیشتر باشد سرعت انجام مبادلات تجاری افزایش مییابد. از طرفی همواره در جامعه مقدار مشخصی کالا و خدمات وجود دارد که مقدار پول در دست مردم باید با آن متناسب باشد. اگر مقدار پول بیشتر از کالا و خدمات موجود باشد، مردم همان میزان محصول را باید با پول بیشتری خریداری کرده و قیمتها در جامعه بالا میرود و برعکس.
اثرات نقدینگی در اقتصاد
از طرفی پول زیاد تقاضای مردم برای خرید کالاها و خدمات مختلف را افزایش میدهد و اگر محصولات تولیدکنندگان داخلی به اندازه کافی نباشد راه برای ورود کالاهای خارجی ارزان قیمت باز شده و رفته رفته مردم کالاهای خارجی را جایگزین کالای داخلی میکنند که پیامد آن کاهش تولید داخلی و افزایش بیکاری است؛ بنابراین حجم نقدینگی در جامعه باید کنترل شود. توجه داشته باشید این فقط پول نقد نیست که میتواند تورمزا باشد. پولهایی که بهصورت شبه پول در حسابهای بانکی ذخیره میشود نیز میتواند سریعا به پول نقد تبدیل شود. اما چگونه؟ بانکها منابع مالی جمع شده را میتوانند به مردم وام دهند. به این ترتیب حجم پول بیشتر از مقدار اولیه شروع به افزایش میکند. مثلا وقتی ۱۰ میلیون تومان در بانک جمع میشود و بانک آن را در قالب وام به شخص دیگری میدهد اگر نرخ بهره وام ۲۰ درصد باشد او در پایان سال باید ۱۲ میلیون به بانک بازگرداند.
راه کنترل نقدینگی جامعه
اما چطور میتوان نقدینگی یا حجم پول در گردش جامعه را کنترل کرد. هر کالایی در اقتصاد قیمتی دارد و قیمت پول نیز نرخ بهره آن است. برای مثال فرض کنید دولت میخواهد برای دو سال آینده حجم نقدینگی در کشور را کاهش دهد. اگر دولت نرخ بهره سپردههای بلندمدت ۲ ساله را ۲۵ درصد و نرخ بهره وام را ۳۰ درصد تعیین کند چه اتفاقی میافتد؟ از یک طرف مردم تمایل دارند پول خود را تا ۲ سال آینده در بانک سپرده کنند و این یعنی حجم پول نقد که سرعت مبادله بالایی دارد در جامعه کم میشود. از طرفی وام گرفتن برای مردم مشکل میشود و با این نرخ بالا تعداد افراد متقاضی وام نیز در جامعه کم میشود. به این ترتیب حجم پول کلی در جامعه کم شده و تقاضای مردم نسبت به قبل کاهش مییابد و قیمتها کنترل میشوند. عوامل متعددی در کنترل نقدینگی دخالت دارند، اما در این مقاله معمولترین روش آن ذکر شد.
*برگرفته از یادداشت مرتضی زارع در روزنامه دنیای اقتصاد
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: در ۶ ماه نخست سال، جریان نقدینگی باعث انحراف بسیاری از سهام از روند معقول خود شد و بعد از آن در یک روند اصلاحی بزرگ، رشد اضافهای که به دست آورده بودند را از دست داد.
کد خبر: ۱۰۲۵۳۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۳
فرهاد جوانمردی بیان کرد؛
کارشناس بازار سرمایه معتقد است هدایت نقدینگی به سمت سهام شرکت های کوچک و رفتار نوسان گیری در بازار، سرآغاز ریزشی دوباره خواهد بود.
کد خبر: ۱۰۲۵۳۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۳
متخصص بازار سرمایه درباره روند معاملات و تلاطمهای بازار سرمایه در هفتهای که گذشت، توضیحاتی داد.
کد خبر: ۱۰۲۵۲۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۳
بررسیها از وضعیت گروههای بورسی نشان میدهد بورساولیهای سه صنعت از زیان خارج شدهاند.
کد خبر: ۱۰۲۴۷۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۱۰
کارشناس بازار سرمایه گفت: سرمایهگذاری در سهام شرکتهای کوچک برخلاف شرکتهای بزرگ به نقدینگی چندان چشمگیری نیاز ندارد، به همین علت تمایل سهامداران برای ورود سرمایههای خود به این شرکتها بیشتر است.
کد خبر: ۱۰۲۴۳۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۸
در سالی که به نام جهش تولید نامگذاری شده است، یکی از راهکارهای اساسی رونق تولید، تامین مالی بنگاههای تولیدی از طریق بازار سرمایه است.
کد خبر: ۱۰۲۴۲۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۸
بعد از نوسانهای پرشتاب بازار سهام در فصل پاییز، سهامداران با آغاز زمستان و به دلیل ورود دوباره شاخص بورس به مدار نزولی، نگران معاملات آن تا پایان سال جاری شدند.
کد خبر: ۱۰۲۳۸۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۶
کارشناس بازار سرمایه ضمن واکنش به وضعیت فعلی بازار سهام معتقد است با توجه به چشمانداز گزارشهای نه ماهه شرکتها برای فصل پاییز انتظار می رود که دی ماه نسبتاً بازار خوبی داشته باشیم.
کد خبر: ۱۰۲۳۳۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۳
تحلیل کارشناس بازار سرمایه از وضعیت فعلی بورس؛
همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه می گوید: باتوجه به آرامش نسبی که در این مقطع زمانی در اقتصاد کشور داریم، شاهد انتقال نقدینگی به بازار سرمایه بودهایم.
کد خبر: ۱۰۲۳۰۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۲
شمارش معکوس برای انتشار اوراق سلف مسکن در بورس کالا آغاز شده است؛ طرحی که از طریق آن امکان پیش خرید خانه برای متقاضیان فراهم خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۲۲۷۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۱
کارشناس بازار سرمایه با بیان این که بهترین راه برای سرمایه گذاری در بازار سرمایه صبر و افقِ دید بلند است گفت: در چند هفته اخیر متاسفانه خریداران و فروشندگان بازار سرمایه به متغیرهای کلان اقتصادی توجه ندارند.
کد خبر: ۱۰۲۲۷۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۱
افت شاخص کل سبب شد تا درست پس از ۴ هفته سهامداران خرد در نقش فروشنده ظاهر شوند و شاهد تغییر مالکیت سهامی به ارزش ۴هزار و ۶۱۷ میلیارد تومان از سبد سهام حقیقیها به پرتفوی معاملهگران عمده بازار باشیم.
کد خبر: ۱۰۲۲۱۹۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۹
کارشناس بازار سرمایه گفت: با توجه به شرایط موجود که تا حدی از ریسک معاملات بورس در حال کاهش است موجب شده آیندهای درخشانی در بازار بورس ترسیم شود.
کد خبر: ۱۰۲۱۵۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۵
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: به نظر میرسد با توجه به شرایطی که وجود دارد تا حدودی از ریسک و خطرهای تهدیدکننده معاملات بورس در حال کاهش باشند که این امر باعث ایجاد آیندهای درخشان در بازار شده است.
کد خبر: ۱۰۲۱۵۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۵
کارشناس بازار سرمایه، می گوید که نقدینگی زیادی به بازار وارد شده است و این موضوع را می توان از حجم معاملات فهمید. بنابراین روند بازار تازمانی که بازارهای موازی انتظارات تورمی نداشته باشند، صعودی است.
کد خبر: ۱۰۲۱۴۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۵
مدیر نظارت بر بورس های سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: افزایش حجم و ارزش معاملات که در چارچوب نقدشوندگی بازار سرمایه افزایش پیدا کرده، به عنوان اتفاقی مثبت تلقی می شود.
کد خبر: ۱۰۲۰۸۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۲
رزم حسینی در یک نشست اعلام کرد: بورس امروز بهترین مکان برای سرمایه گذاری است
کد خبر: ۱۰۲۰۵۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۲۰
بازار سرمایه بعد از ریزش چند ماهه و اصلاح شدید قیمتها از میانه آبان تغییر مسیر داد و شاهد رشد قیمت سهام در این مدت بودیم. در این برهه زمانی برخی با کوچکترین افت قیمتی هراسان از بازگشت به دوره اصلاحی شناسایی سود کرده و فروشنده میشوند و برای برخی دیگر افت قیمتها فرصتی برای خرید سهام است. اما کدام گروههای بورسی از معیارهای ارزندگی برخوردارند؟ کارشناسان بورسی معتقدند اکنون که کاهش موارد تاثیرگذار بر اعتماد سهامداران به بازار سهام به روند صعودی بازار کمک کرده است، گروههای کامودیتیمحور از جذابیت بالاتری برای سرمایهگذاری برخوردارند. با این حال تعیینتکلیف بودجه ۱۴۰۰ میتواند چشمانداز روشنتری پیشروی سرمایهگذاران قرار دهد.
کد خبر: ۱۰۲۰۱۹۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۹
بورس تهران با افت نماگر اصلی خود مواجه شد. به این ترتیب در پایان معاملات روز سهشنبه شاخص کل بورس تهران با افت ۵۵۲۸ واحدی (معادل ۴/ ۰ درصد) به محدوده یک میلیون و ۵۰۷ هزار واحد رسید.
کد خبر: ۱۰۲۰۱۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۹
حسین ایزدی معتقد است ثبات نرخ ارز و گشایشهای اقتصادی نه تنها نگرانی برای بورس ندارد، بلکه بازار سرمایه با روی باز به استقبال چنین شرایط خواهد رفت.
کد خبر: ۱۰۱۹۵۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۶