فتاوای آیت الله مکارم شیرازی در مورد تشریح و پیوند

فتاوای آیت الله مکارم شیرازی

(مسأله2444) پيوند قلب يا كليه يا اعضاء ديگر جايز است، خواه آن عضو از انسان زنده اي گرفته شده باشد يا از ميت و خواه آن ميت، ميّت مسلمان باشد يا غير مسلمان، ولي در صورتي مي توان آن عضو را از بدن «ميت مسلمان» قطع كرد و به بدن ديگري پيوند زد كه حفظ جان آن مسلمان موقوف بر اين پيوند باشد، همچنين اگر حفظ عضو مهمّي، مانند چشم، موقوف بر اين كار باشد، و در هر صورت، احتياط آن است كه قطع كننده عضو ميت مسلمان، ديه قطع عضورا مطابق آنچه در كتابهاي فقهي مفصّل آمده است، بپردازد.

(مسأله2445) هرگاه خود ميت در حال حيات اجازه داده باشد كه اعضاي او را براي پيوند در اختيار ديگران بگذارند يا اولياء ميت بعد از وفات او اجازه دهند، حكم ديه و ساير احكام تغيير نمي كند و احتياط آن است كه ديه را در هر حال بپردازند.

(مسأله2446) قطع عضوي از بدن يك انسان زنده و پيوند آن به انسان ديگر، مانند آنچه در پيوند كليه معمول است كه يك كليه از دو كليه يك انسان را برداشته و به كسي كه هر دو كليه اش فاسد شده است پيوند ميزنند، در صورتي جايز است كه با رضايت صاحب آن باشد و جان او به خطر نيفتد و احتياط آن است كه اگر پولي دربرابر آن مي گيرد، در مقابل اجازه اقدام به گرفتن عضو از او بگيرد، نه خود عضو.

(مسأله2447) تزريق خون انساني به انسان ديگر براي درمان بيماري يا جراحي يا نجات جان او جايز است، خواه خون مسلمان باشد يا كافر، مرد باشد يا زن، و خريد و فروش خون براي اين منظور مانعي ندارد.

(مسأله2448) هرگاه عضوي از مرده يا زنده جدا كنند و به ديگري پيوند زنند به طوري كه جزء بدن انسان دوم شود، در اين صورت نجس و ميته نيست و براي نماز هم اشكال ندارد.

(مسأله2449) تشريح (کالبدشکافی)مرده مسلمان براي مقاصد طبي به چند شرط جايز است:

(1) مقصود يا گرفتن و تكميل اطلاعات طبي براي نجات جان مسلمان بوده باشد و بدون تشريح اين مقصود حاصل نشود.

(2) دسترسي به مرده غير مسلمان نباشد.

(3) به مقدار ضرورت و احتياج قناعت كند و اضافه بر آن جايز نيست، با چنين شرايطي تشريح جايز، بلكه واجب است، اما در مورد مرده غير مسلمان اين شرايط لازم نيست.

(مسأله2450) دست زدن به مرده هايي كه مورد تشريح قرار مي گيرد در صورتي كه مرده مسلمان باشد و آن را غسل داده باشد موجب غسل نمي گردد و در غير اين صورت بايد هر بار دست مي زنند غسل مس ميت كنند و اگر موجب عسر و حرج گردد مي توانند بجاي غسل تيمم نمايند، ولي اگر تشريح فقط روي استخوانهاي بدون گوشت، يا قسمتهاي گوشتي جدا شده مانند قلب و عروق و مغز و امثال آن صورت گيرد غسل ندارد و اگر بتوانند از دستكش استفاده كنند در هيچ صورتي غسل ندارد.

(مسأله 2451)تشریح بدن انسان در آنجا که شرعا جایز است دیه ای ندارد.