چگونه اولین و مهم‌ترین تاریکخانه شرکتهای دولتی شفاف خواهد شد؟
به گزارش تابناک اقتصادی؛ در هفته اخیر، موضوع اصلاح رابطه مالی دولت با شرکت ملی نفت، توسط وزارت نفت ابلاغ شد و این موضوع مهم‌ترین گام دولت در اصلاح رابطه خود با شرکتهای دولتی بوده است. موضوع اصلاح رابطه مالی دولت و نفت ذیل سرفصل اصلی تحقق اصلاح ساختاری بودجه عنوان می‌شود و یکی از موضوعات مهم ساختاری بوده که دولت در پیش گرفته است.
موضوع اصلاح رابطه مالی دولت با شرکت ملی نفت از آن جهت اهمیت پیدا می‌کند که تا پیش از این به یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین تاریک‌خانه‌های مجلس تبدیل شده بود. سهم ۱۴.۵ درصدی از فروش نفت، عملا شرکت ملی نفت ایران را به یکی از جدی‌ترین موانع توسعه پایین‌دست صنعت نفت تبدیل کرده بود، زیرا با توسعه پایین دست صنعت نفت و فروش نفت به داخل، امکان اخذ این سهم از فروش نفت نبود و در نتیجه درآمد‌های خود به شدت کاهش پیدا می‌کرد.
از همین روی، اصلاح رابطه مالی دولت و شرکت ملی نفت، ابتدای مسیر توسعه زنجیره ارزش در حوزه نفت و گاز و همچنین کاهش خام‌فروشی نفت خواهد بود. از طرف دیگر، وجود مشکلات مختلف از جمله نبود داده‌ها و اطلاعات کافی از نحوه هزینه‌کرد شرکت ملی نفت در میادین مختلف و همچنین امکان بروز فساد در هزینه‌کرد و در نتیجه کاهش عملکرد توسعه‌ای میدان، از دیگر معایب ساختار قبلی رابطه مالی دولت با شرکت ملی نفت بود که در اصلاحیه جدید، علاوه بر شفافیت ریز هزینه‌کرد در هر میدان، امکان بهینه‌سازی هزینه‌کرد‌ها و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته نیز فراهم خواهد شد که همه این موارد موجب خواهد شد، اصلاح رابطه مالی دولت و شرکت ملی نفت، اتفاق مهم و مثبتی باشد که به ارتقای صنعت ملی نفت کشور نیز کمک کند. از همین روی، در ادامه نظر یکی از اعضای هیات رئیسه مجلس را پیرامون این موضوع جویا شدیم
محمدرضا دشتی اردکانی، عضو هیات رئیسه مجلس در گفت‌وگو با تابناک اقتصادی در مورد شفافیت رابطه مالی دولت و شرکت ملی نفت، گفت: در رابطه با بودجه و شرکت ملی نفت و شرکتهای دولتی باید بگویم تا ساختار بودجه عوض نشود همچنان همین مشکل باقی خواهد بود.
مقام معظم رهبری در دیدارهای مختلف این مساله را یادآور شده و می‌دانند که پاشنه آشیل بودجه در این است که تا ساختارش درست نشود، این شفافیت بوجود نمی‌آید. متاسفانه یکی از مهم‌ترین موضوعات در زمینه ساختار بودجه، اصلاح رابطه مالی شرکتهای دولتی با دولت است که شرکت ملی نفت، یکی از مهم‌ترین آن‌ها بوده که تا پیش از این سهم ثابت ۱۴.۵ درصدی داشته و از این طریق ذی‌نفع خام‌فروشی نیز بوده است.
عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: امروز دوستان ما در کمیسیون برنامه و بودجه در حال اصلاح ساختار بودجه هستند و اگر این اتفاق بیفتد، تمام هزینه‌ها و درآمد‌های مالی بیرون می‌آید و دقیقا مشخص می‌شود که این درآمد‌ها چه میزان است، به کجا تعلق گرفته و هزینه‌ها کجا انجام می‌شود. اصلاح رابطه مالی دولت و شرکت ملی نفت نیز یکی از موضوعات اصلاحی ساختار بودجه بود که در قانون بودجه نیز به آن اشاره شده است.
وی با بیان اینکه شفاف سازی رابطه مالی دولت و نفت ارتقا صنعت ملی نفت کشور را در پی دارد، گفت: الان دقیق معلوم نیست که هزینه کرد‌های شرکت ملی نفت بهینه است یا خیر و در کجا هزینه خواهد شد یا به چه نحوی این هزینه‌ها انجام شده است، وزیر نفت نیز در این زمینه تا به حال زحمات زیادی کشیدند تا این رابطه مالی اصلاح شود و آن‌ها نیز دنبال این شفافیت بودند.
معتقدم اگر این شفافیت اتفاق بیفتد، لطماتی که تا الان در این حوزه بوده است، جبران می‌شود. یکی از موضوعات جدی بحث خام‌فروشی نفت بوده که شرکت ملی نفت ذی‌نفع این موضوع بوده است یا بحث توسعه میادین مشترک به طور مثال پارس جنوبی را ببینید، سکو‌های گازی را ببینیم، چرا باید کشور قطر به نسبت سهم از میدان، بیشتر از ما استخراج داشته باشد؟ ما هزینه‌های آن را پرداخت می‌کنیم، ولی آن‌ها بیشتر از ما استخراج دارند. این‌ها اگر مشخص شوند، عملکرد وزارت نفت هم شفاف‌تر می‌شود.
وی تاکید کرد: ما متخصصین و کارشناسانی داریم که می‌توانند به ما بگویند پول‌ها قرار است کجا‌ها هزینه شود. حداقل به نمایندگان مجلس، دولت و وزارت نفت تذکر بدهند که اگر امروز اینجا سرمایه گذاری می‌کنید، اینجا بهتر است.
نماینده مردم اردکان در مجلس گفت: با اصلاح رابطه مالی دولت و شرکت ملی نفت، اولین تاریکخانه شرکتهای دولتی و مهم‌ترین آن‌ها شفاف خواهد شد و این شفافیت مزیت اصلی مقابله با فساد را در زمینه توسعه میادین ایجاد خواهد کرد. تاکید دولت و وزارت نفت نیز تاکنون ایجاد شفافیت بوده است. شفافیت رابطه مالی دولت و نفت، ارتقای صنعت ملی نفت کشور را در پی دارد و از همین رو اصلاح رابطه مالی دولت و نفت، خواست مجلس و دولت بوده است.
وی خاطرنشان کرد: در برنامه‌های آقای اوجی بر مساله شفاف سازی رابطه مالی دولت و نفت تاکید شده است. در حال حاضر نیز انتظار دارم که وی در این راستا عمل کند. البته باز هم تاکید می‌کنم که باید ساختار بودجه را درست کنیم، چون تا ساختار بودجه درست نشود هر وزیر نفتی هم بیاید همین عدم شفافیت خواهد بود.
كاش بقيه نهادها هم شفافيت در بودجه ميداشتند تا وقتی که تمام درامدهای کشور به صورت شفاف وارد خزانه نشه همیشه دست درازی خواهد بود. لطفاً سیاسی بازی رو کنار بذارین و بجای بازی با کلمات ی کاری کنید که فایده‌ای داشته باشه. امکان نداره انسانی پیدا بشه که بتونه از پاراگراف دوم حتی بعد از صدبار خوندن برداشتی داشته باشه، ولی در پاراگراف بعدی به استناد از نوشته قبلی کاملا از عنوان این مطلب حمایت می‌شه.در نتیجه سیاست‌های اعمال شده در این صنعت شرکت ملی عملا زمین‌گیر شده، بودجه عمده اون رو نهادهای گردن کلفت میبرن، کار بی کیفیت و غیر استاندارد و خطرناک انجام میدن و پول پیمانکارهای پایین دست رو هر روز کمتر و کمتر میدن، نتیجه اینکه در یک کلام صنعت نفت هزینه می‌کنه ولی هزینه صرف کار واقعی نمی‌شه. با این سطح ندانم کاری هر روز منتظر یه حادثه باشین
این 14.5 درصد که شرکت نفت می گرفت آیا شامل افزایش تولید و یا حفظ تولید میشده یا خیر ؟ اگر میشده چرا روز به روز وضع تولید نفت بدتر شده ؟ آیا همه اش صرف حقوق های کلان و رفاهیات خودشون شده؟ پرسنل نفت حقوق و مزایای خوبی دارند که البته با توجه به شرایط کاری حق آنهاست اما مشکل اصلی در دزدیها، رانتها و فسادهای کلانی است که در قراردادها و خریدهای شرکتهای نفتیست. قسم میخورم که به عینه دیده ام کالایی که در بازار وجود دارد و قیمت آن مشخص است را به ۲۳۰ برابر قیمت واقعی فاکتور کرده اند. حجم فساد و رشوه در شرکتهای مجموعه وزارت نفت نجومیست و متاسفانه دولت انقلابی هم هنوز نتوانسته وارد حیاط خلوت مدیران نفت و گاز شود. بودجه را که مینویسند تازه متوجه میشیم که چه کسانی از بیت المال بودجه دارند! این حرفها بسیار اشتباه هست. دولت مثل تا قبل از بیست سال پیش اجازه دهد شرکت نفت همان سهم ۱۴/۵ درصد را بردارد و اینهمه کیسه نسوزد تا آنگاه در صنعت نفت تحول و معجزه رخ دهد. تمام مشکلات صنعت نفت از روزی درست شد که خیلی ها برای این سهم کیسه دوختند.