تعیین سقف خوراک گاز، بازار سرمایه را از سقوط نجات داد

بورس تابناک | محمدصادق عربلو: همتی در گفتگو با خبرنگار بورس تابناک، درباره اقدام سازمان بورس در تعیین سقف خوراک گاز صنایع بورسی تصریح کرد: نرخ خوراک گاز تحویلی به صنایع بورسی از طریق فرمولی که سال‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اعمال می‌شود. در سال‌های گذشته مشکل حادی برای نرخ خوراک پیش نیامده بود، ولی در سال گذشته با توجه به اتفاقاتی که در سطح بین‌المللی و بعد از پیک‌های کرونا و رشد نرخ کامودیتی‌ها و همزمان شدن آن با زمستان اروپا و سایر اتفاقات باعث شد که نرخ گاز جهش معناداری داشته باشد.
وی ادامه داد: نرخ هاب‌های بین‌المللی باعث شد فرمول محاسبه نرخ خوراک صنایع ما عدد‌های بالایی را تجربه کنند. این نرخ گاز برای صنایع باید منطقی نبود و می‌توانست به صنعت پتروشیمی و برخی صنایع دیگر و بازار سرمایه آسیب جدی وارد کند.
همتی افزود: براساس برآورد‌ها اگر سقف نرخ گاز خوراک و سوخت صنایع اعمال و این تصمیمات گرفته نمی‌شد چیزی حدود ۳۰۰ همت از سود صنایع کاسته و با یک نسبت کلی و ساده حدود ۲ هزار هزار میلیارد تومان از ارزش بازار سرمایه کم می‌شد و به‌عبارتی شاخص بورس بین ۲۰ تا ۳۰ درصد سقوط می‌کرد. این تصمیم باعث شد که هم صنایع در امان باشند و هم به تولید خودشان ادامه بدهند و هم از طرفی به صندوق‌های بازنشستگی کمک کرد. با توجه به اینکه سهامدار اصلی شرکت‌های پتروشیمی و فولادی و معدنی صندوق‌های بازنشستگی هستند، اگر این سقف تعیین نمی‌شد درآمد این واحد‌ها دچار مشکل شده و این صندوق‌ها با بحران مواجه می‌شدند.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: در مجموع هم خود صنعت از این موضوع منتفع شد و حتی در بخش‌هایی می‌توان گفت نجات پیدا کرد و هم سهامداران که اگر فرمول بدون سقف ریالی همچنان پابرجا می‌بود بازار ۲۰ تا ۳۰ درصد ریزش را تجربه میکرد که می‌توانست عواقب بدی را به همراه داشته باشد. از طرفی این تصمیم هم به صندوق‌های بازنشستگی کمک شایانی کرد و به‌نظرم یکی از تصمیمات شجاعانه دولت بوده که برای بازار سرمایه گرفته شده و آثار خیلی خوبی هم داشت.
وی در مورد اینکه کدام صنعت بیشتر از این تصمیم منتفع شدند، اظهار داشت: به‌نظر می‌رسد شرکت‌های پتروشیمی بیش از دیگر صنایع از این تصمیم بهره بردند و این تصمیم به سود شرکت‌ها و سهامداران شرکت‌های پتروشیمی شد؛ بهرحال نرخ گاز برای این صنعت هم به‌عنوان سوخت مطرح است و هم به‌عنوان خوراک و مواداولیه و در هر دو بخش سقف نرخ ریالی اعمال شد که طبیعتا بهای تمام شده شرکت‌های پتروشیمی را تحت تاثیر قرار داد و باعث کاهش جدی و معنی‌دار بهام تمام شده شد.
همتی در واکنش به اینکه با توجه به تصمیم دولت بر اصلاح فرمول تعیین نرخ، پیشنهادی برای نحوه تغییر این فرمول دارید؛ گفت: عمده ایراد فرمول تعیین نرخ خوراک گاز این است که این نرخ را به نرخ گاز هاب هلند و انگلستان متصل شده است. این موضوع می‌تواند آسیب‌های زیادی داشته باشد و علاوه بر این منطق دقیق، روشن و قابل دفاعی هم ندارد!
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: چرا باید نرخ گاز ما نرخ گازی باشد که یک کشور واردکننده‌ی گاز پرداخت می‌کند! ما گاز را صادر می‌کنیم و دارنده منابع گازی هستیم و این منابع گازی باید به‌عنوان یک مزیت نسبی برای صنایع ما مطرح باشد؛ در مجموع علاوه بر اینکه این فرمول ایراد منطقی دارد و روشن نیست که چرا نرخ گاز به هاب‌های مصرفی و تولیدکننده وصل شده است؛ رقم حاصل از فرمول در برخی برهه‌ها باعث ورشکستگی تعدادی از واحد‌های پتروشیمی می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش که اصلاح فرمول تعیین نرخ گاز چه آثاری بر افزایش سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف و بزرگ ما دارد، تصریح کرد: یکی از آثار مهم اصلاح فرمول این است که می‌توانیم به توسعه سرمایه‌گذاری کلان در صنایع مختلف بویژه پتروشیمی امیدوار باشیم. باید بتوانیم فرمولی را تعیین کنیم که منصفانه بوده و از طرفی سرمایه‌گذار مطمئن باشد که این فرمول عادلانه تعیین شده و حاشیه سودی که مدنظر دارد را تامین می‌کند.
همتی افزود: از طرفی فرمول باید قابل اتکا برای بلندمدت باشد و سرمایه‌گذار از این موضوع اطمینان حاصل کند که فرمولی که بر مبنای آن محاسباتش را انجام می‌دهد حداقل برای ۱۵ سال ثابت خواهد ماند و این می‌تواند محاسبات و ارزیابی طرح‌های سرمایه‌گذاری حوزه پتروشیمی و سایر صنایع را در دسترس‌تر کند و سرمایه‌گذار برای ورود به این حوزه‌ها علاقه‌مند شود.