کلیات
سد زاینده‌رود، که‌پیش از انقلاب ایران سد شاه عباس کبیر نام‌داشت، سدی است که بر زاینده‌رود در شهرستان چادگان استان اصفهان و بر روی رود زاینده رود ساخته شده‌است. این سد که در سال ۱۳۴۹ مورد بهره‌برداری قرار گرفت، در فاصله ۱۱۰ کیلومتری غرب اصفهان احداث شده‌است.
تاریخچه
سد تنظیمی زاینده‌رود در ۴ کیلومتری پایین دست سد زانیده‌رود، به منظور ذخیره و تنظیم آب خروجی از سد برای مصارف مختلف حاشیه زاینده‌رود در سال ۱۳۵۰ توسط شرکت‌های فرانسوری سوگرا، کامپنون برنارد و بیار طراحی و اجرا شده‌است. مراحل طی شده در طول حیات این سد و نیروگاه به شرح زیر است.
سال ۱۳۳۳: احداث سد اول کوهرنگ بر روی رودخانه آب کوهرنگ و انتقال جریان آن به رودخانه زاینده رود.
سال ۱۳۴۲: شروع مطالعات سیستماتیک سد مخزنی و نیروگاه زاینده رود توسط شرکت سوگراه.
سال ۱۳۴۵: واگذاری عملیات اجرایی سد مخزنی، نیروگاه و سد تنظیمی زاینده رود به گروه شرکت‌های فرانسوی.
سال ۱۳۴۶: شروع عملیات بتن‌ریزی بدنه سد.
سال ۱۳۴۸: اولین مرحله آبگیری سد مخزنی زاینده رود.
سال ۱۳۶۶: بهره‌برداری تونل دوم کوهرنگ.
سال ۱۳۷۰: اخذ پیشنهاد برای خرید تجهیزات نیروگاهی از طرف شرکت سهامی آب منطقه‌ای اصفهان.
سال ۱۳۷۲: عدم تأیید احداث نیروگاه سد تنظیمی زاینده رود در وزارت نیرو به دلیل در اولویت نبودن نیروگاه‌های برق آبی کوچک.
سال ۱۳۷۵: واگذاری مطالعه نیروگاه سد تنظیمی زاینده رود در قالب پروژه‌های نیروگاه‌های برق آبی کوچک به قدس نیرو.
سال ۱۳۸۰: واگذاری مطالعات مرحله اول و دوم نیروگاه آبی سد تنظیمی زاینده رود به شرکت مشانیر.
سال ۱۳۸۲: اتمام مطالعات مرحله اول و آغاز مطالعات مرحله دوم.
مشخصات فنی
در مورد مشخصات فنی سد، اطلاعاتی چون بیشینه حجم مخزن، ۱۴۷۰ میلیون متر مکعب (در تراز ۲۰۶۳ متر)، حجم مفید آن ۱۰۹۰ میلیون مترمکعب و همچنین مساحت دریاچه سد، ۵۴ کیلومتر مربع در تراز حداکثر ارائه شده است.
اهداف ساخت سد
اهداف ساخت سد زاینده‌رود عبارت از تولید سالیانه ۲۵۰ میلیون کیلووات ساعت انرژی برق‌آبی، کنترل سیلاب‌های فصلی، تنظیم آب کشاورزی مورد نیاز ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی دشت اصفهان و تأمین آب مورد نیاز صنایع مستقر در اصفهان بوده‌است.
به منظور تولید انرژی برق‌آبی از پتانسیل آبی موجود در سد تنظیمی زاینده‌رود، در شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران مطالعات مرحله اول و دوم احداث نیروگاه سد تنظیمی زاینده‌رود توسط شرکت مهندسین مشاور مشانیر انجام پذیرفت. بهره‌برداری از انرژی ۱۴۰۰ میلیون متر مکعب جریان سالیانه که در حال حاضراز سد تنظیمی زاینده رود عبور می‌کند و درآینده بیشتر می‌شود.
گسترش فناوری طراحی و ساخت نیروگاه‌های آبی کوچک در کشور، جایگزینی انرژی پاک برق آبی بجای انرژی‌های آلاینده و تجدید ناپذیر و اشتغال زایی از دیگر اهداف ساخت این سد بوده است.
مشخصات نیروگاه
همانطور که اشاره شد یکی از بخش های مهم سد زاینده رود نیروگاه برقابی آن است که در مورد مشخصات فنی آن اطلاعات زیر بیان شده است.
نوع نیروگاه جریانی روزمینی
تعداد واحد ۲ واحد
قدرت نصب ۴/۲۵×۲ مگاوات
هد طراحی ۸ متر
دبی طراحی هر واحد ۶۳ متر مکعب/ثانیه
نوع توربین پیت
دور توربین rpm ۱۲۴/۵
ظرفیت هر ژنراتور ۵ مگاولت‌آمپر
ولتاژ هر ژنراتور ۶/۳ کیلوولت
دور ژنراتور rpm ۷۵۰
در مورد سد زاینده رود در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
