تورم
تورم یا Inflation در دانش اقتصاد ناظر بر افزایش سطح عمومی تولید پول، در آمدهای پولی یا قیمت است. معنای دیگر تورم افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمتها در یک جامعه است. به روند فزاینده و نامنظم افزایش قیمتها در اقتصاد جامعه نیز تورم گویند.
هر چند بر پایه نظریههای گوناگون، تعریفهای متفاوتی از تورم ارائه میشود، اما، تمامی آنها به روند فزآینده و نامنظم افزایش در قیمتها اشاره دارند. مفهوم امروزی تورم، در سده نوزدهم میلادی رواج یافت. پیش از آن، مفهوم دیگری از تورم وجود داشت که جهت نشان دادن افزایش حجم اسکناسهای غیرقابل تبدیل به طلا به کار برده میشد. به صورت کلی نرخ تورم را میتوان به تغییر در یک شاخص قیمت که معمولاً شاخص قیمت مصرفکنندهاست، مرتبط دانست.
زمینه ایجاد تورم
تورم در شرایطی ایجاد میشود که تقاضای پولی برای محصول نسبت به تولید رشد میکند، وضعیتی که، در نبود کنترلی مؤثر، به صورت افزایش بهای یک واحد از کالای تولید شده آشکار میشود. تورم معمولاً با افزایش واقعی یا بالقوه سطح عمومی قیمتها، یا به سخن دیگر، با کاهش قوه خرید واحد پولی همراه است.
ایران و تورم
گزارشهای صندوق بین المللی پول حکایت از آن دارد که در سطح خاورمیانه تورم در ایران بالاترین میزان ممکن را دارد و در سطح جهان نیز تورم ایران پس از ونزوئلا در رتبه دوم قرار دارد.
دلایل وقوع تورم
از جمله عواملی که کارشناسان برای بروز تورم مطرح میکنند، عبارتند از:
۱-تأمین کسری بودجه از طریق استقراض دولت از بانک مرکزی و یا از طریق فروش درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت به بانک مرکزی باعث افزایش پایه پولی و نقدینگی میگردد و افزایش نقدینگی در افزایش سطح عمومی قیمتها (تورم) ظاهر میشود.
۲-عوامل ساختاری ناشی از عدم هماهنگیهای بخشی، تنگناهای زیرساختی و چسبندگی عرضه در بخشهای کلیدی مانند صنعت و کشاورزی که باعث کششناپذیری عرضه در این بخشها گردیده است؛ به طوری که که در شرایط رشد سریع تقاضا، امکان افزایش متناسب وهمزمان عرضه وجود ندارد و منجر به تورم میشود.
راهکار مقابله با تورم
همچنین کارشناسان عقیده دارند، یکی از راههای مهار تورم اتخاذ صحیح سیاستهای پولی مناسب است؛ یعنی رشد باثبات و پیشبینی شده حجم پول. بسیاری از کشورها مانند کره جنوبی، مکزیک، نیوزیلند و انگلستان بااعمال سیاستهای پولی اصولی، موفق به کاهش تورم به ارقام یکرقمی (معمولاً زیر ۵ درصد) شدهاند که یکی از دلایل عمده آن استقلال بانک مرکزی در این کشورها برای پیشبرد سیاستهای پولی بوده است.
نرخ تورم
براساس استانداردهای جهانی، مرجع محاسبه و اعلام
نرخ تورم بانک مرکزی است. در بانک مرکزی ایران اداره آمارهای اقتصادی مسوول این امر است. نرخ تورم از طریق محاسبه قیمت هفتگی، ماهانه و سالانه یک سبد کالای پایه حاصل میشود. این سبد که به عنوان سبد پایه و شاخص کالا شناخته میشود، هر چند سال یک بار مورد بازنگری قرار میگیرد. تدوین این سبد از سال ۱۳۳۸ آغاز شد و آخرین بار در سال ۱۳۸۳ با دربرداشتن ۳۵۹ قلم کالا و خدمات در ۷۵ شهر منتخب کشور و در ۱۲ گروه کالایی مورد استناد قرار گرفت.
با این حال، ارقام به دست آمده از حاصل این سبد کالایی در ۳ شیوه که هر کدام یک مقطع زمانی خاص را نشان میدهند، مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند و اتفاقا اختلافات ارقامی و گزارشگری رقم تورم دقیقا از همین نقطه آغاز میشود؛ چرا که هر کس یک روش از این روشهای محاسباتی را که واجد و بیانگر کمترین نرخ تورم است، انتخاب و به مخاطبانش اعلام میکند.
روشهای محاسبه نرخ تورم
برای محاسبه نرخ تورم ۳ روش کلی وجود دارد. روش اول، محاسبه تغییر نقطه به نقطه
نرخ تورم است. یعنی مثلا گفته میشود نرخ تورم در اردیبهشت ماه ۹۶ در مقایسه با اردیبهشت ماه ۹۷ چه تغییری کرده است.
روش دوم محاسبه تغییر ماه به ماه است یعنی نرخ تورم اردیبهشت ماه ۹۶ در مقایسه با فروردین ۹۶ چگونه بوده است.
روش سوم متوسط ۱۲ ماه سال است. به این صورت که گفته شود نرخ تورم در ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ۹۶ در مقایسه با ۱۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ۹۷ چقدر بوده است.
متداولترین روش محاسبه نرخ تورم
در علم اقتصاد، متداولترین و در عین حال صحیحترین راه محاسبه
نرخ تورم متوسط ۱۲ ماهه است؛ چرا که شاخصهای دیگر، چون یک مقطع زمانی خاص و کوتاه در حد یک ماه را میبینند، قابل تعمیم به یک سال نیستند و نمیتوان کل ۱۲ ماه را با آن نگاه کرد.
اکنون با افزایش ۱۵ درصدی نرخِ سبد معیشت در طول دو ماهِ گذشته، این ۱۵ درصد نیز به طلب ۳۳ درصدی کارگران افزوده شده و کارگران همین امروز در پایان فروردین ماه، به طور دقیق، ۴۸ درصد از کارفرمایان طلبکارند.
کد خبر: ۱۱۱۵۷۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۶
استیو مور، اقتصاددان آمریکایی گفت: تورم از نظر من رو به وخامت میگذارد و خبری از بهبود آن نیست.
کد خبر: ۱۱۱۵۵۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۵
معاون اقتصادی بانک مرکزی:
معاون اقتصادی بانک مرکزی آمار بیانشده از سوی رئیسجمهور درباره کاهش حدودا ۱۳ درصدی نرخ تورم از ابتدای دولت سیزدهم تا پایان سال گذشته را مطابق با آمارهای بانک مرکزی خواند.
کد خبر: ۱۱۱۵۴۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۲/۰۴
اداره ملی آمار انگلیس اعلام کرد بالا رفتن قیمت سوخت و هزینههای انرژی، نرخ تورم سالیانه در این کشور را به ۷ درصد رسانده که بالاترین رقم طی ۳۰ سال گذشته است.
کد خبر: ۱۱۱۳۸۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۶
بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به اسفند ماه ١٤٠٠ به عدد ۴۰.۲ درصد رسید.
کد خبر: ۱۱۱۱۳۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۸
حمید حاج اسماعیلی کارشناس مسائل کارگری
حمید حاج اسماعیلی کارشناس مسائل کارگری گفت: بر اساس قانون کار حداقل دستمزد کارگران باید بر اساس سبد معیشت نرخ تورم و همینطور خط فقر تعیین شود، در حال حاضر خط فقر حدود ۱۰ میلیون تومان است و سبد معیشت محاسبه شده توسط شورای عالی کار حدود ۹ میلیون تومان تعیین شده، بنابراین در نظر گرفتن حداقل حقوق کارگران در مبلغ ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان مطلب عجیبی نیست.
کد خبر: ۱۱۱۰۶۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۲
کد خبر: ۱۱۱۰۵۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۰۲
بانک مرکزی گزارش «تحلیل تحولات اقتصاد کلان و اقدامات این بانک در بهمنماه 1400» را منتشر کرد که براساس آن در 11 ماهه امسال رشد پایه پولی معادل 26.6 درصد و رشد نقدینگی معادل 30.4 درصد بوده است.
کد خبر: ۱۱۱۰۳۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۸
آژانس آمار ملی روسیه اعلام کرد: تورم قیمت مصرفکننده در روسیه که طی ماهها شتاب گرفته است، در ماه فوریه به بالاترین حد خود طی شش سال اخیر رسید.
کد خبر: ۱۱۰۸۹۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۰
آژانس آمار ملی روسیه اعلام کرد: تورم قیمت مصرفکننده در روسیه که طی ماهها شتاب گرفته است، در ماه فوریه به بالاترین حد خود طی شش سال اخیر رسید.
کد خبر: ۱۱۰۸۹۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۰
یک کارشناس حوزه کار معتقد است اگر چه رقم هزینه سبد معیشتی که از سوی شورای عالی کار اعلام شده با توجه به شرایط اقتصادی و حداقلهای موجود بوده است، اما این مبلغ نمیتواند به طور صد درصد معیشت خانوارهای کارگری را تامین کند. وی از شورای عالی کار خواست تا همچون روال سالهای گذشته حداقل دستمزد کارگران بالاتر از نرخ تورم تعیین شود.
کد خبر: ۱۱۰۳۳۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۸
شکست سیاست پولی اردوغان و خودداری او برای بالا بردن نرخ بهره، تورم در ترکیه را به بالاترین رقم طی دو دهه گذشته یعنی ۴۸.۷ درصد رسانده است.
کد خبر: ۱۱۰۲۸۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۱۵
نرخ تورم در انگلیس به بالاترین حد خود در ۳۰ سال اخیر رسید به طوری که هزینههای زندگی در این کشور به بالاترین سطح خود از سال ۱۹۹۲ تاکنون رسیده است.
کد خبر: ۱۱۰۰۲۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۳۰
سخنگوی کمیسیون تلفیق خبر داد
سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۱ با دادن این احتمال که فردا درباره کلیات بودجه رای گیری میشود گفت که در جلسه عصر امروز نمایندگان دولت به ارائه توضیحاتی درباره علت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی پرداختند.
کد خبر: ۱۰۹۶۸۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۳
به دنبال کاهش ارزش لیر ترکیه؛
استانبول روز جمعه تصمیم گرفت که پس از کاهش مجدد ارزش لیر این کشور، بورس خود را تعطیل کند.
کد خبر: ۱۰۹۳۷۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۶
نرخ تورم ترکیه از سطح بسیار مهم ۲۰ درصدی نیز فراتر رفت.
کد خبر: ۱۰۹۱۱۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۳
رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: در سه ماه گذشته خلق پولی انجام نشد و گزارش اخیر مرکز آمار نشاندهنده کاهش نرخ تورم است که با ادامه و تکمیل همین روند در سال آینده، تورم مهار خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۸۹۷۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۴
رییس سازمان برنامه و بودجه:
رییس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه از زمان آغاز به کار دولت سیزدهم به هیچ عنوان خلق پول انجام نشده و این روند موجب کاهش نرخ تورم نقطهای در مهر و آبان شده است، گفت: بودجه سال آینده بر اساس منابع پایدار و بدون کسری بسته شد.
کد خبر: ۱۰۸۹۴۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۳
نرخ تورم عربستان برای چهارمین ماه متوالی افزایش پیدا کرد.
کد خبر: ۱۰۸۹۱۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۱
نرخ تورم کانادا در آستانه عبور از پنج درصد قرار گرفت.
کد خبر: ۱۰۸۹۱۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۱