پشت‌پرده «جنگ قدرت» اصلاح‌طلبان برای گرفتن سهم بیشتر از «مدیریت تهران»!

چندی پیش، خبری مبنی بر برگزاری جلسه مشترکی به میزبانی «عبدالله نوری» وزیر کشور دولت اصلاحات، بین اعضای حزب اتحاد ملت و کارگزاران سازندگی منتشر شد. هرچند جزئیات چندانی از دل این جلسه بیرون نیامد، بنا بر آنچه شنیده شد، گویا این جلسه برای کاهش تنش بین اصلاح طلبان به ویژه این دو حزب در خصوص موضوع شهرداری تهران و شورای شهر برگزار شده است تا تجربیات اولین رئیس شورای تهران ـ که البته منحل شد و سابقه خوبی از آن در اذهان نمانده است ـ به این طیف اصلاح طلبان انتقال یابد و از تکرار تجربه گذشته هم جلوگیری شود.

به گزارش «تابناک»؛ خبری که از دل جلسه احزاب کارگزاران سازندگی و اتحاد ملت به میزبانی «عبدالله نوری» بیرون آمده این بود که گویا در آخرین جلسه شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در سال ۹۶، تصویب می شود تا دیدار و گفت و گویی بین این حزب با حزب کارگزاران سازندگی انجام شود. چون در توافق‌های صورت گرفته در دیدار دو حزب اتحاد ملت و کارگزاران سازندگی قرار شده ضمن حمایت از جایگاه شخص «محمد علی نجفی» شهردار سابق تهران، از هر تصمیمی که شورای شهر درباره شهرداری تهران بگیرد، حمایت شود.

اما از آنجا که حزب کارگزاران سازندگی به دلیل قطع ارتباط نجفی با این حزب پس از شهردار شدنش بدش نمی آمد که بهانه ای برای پایان حضور شهردار سابق تهران بدست بیاید، پس از طرح موضوع استعفا، تلاش زیادی کرد که پایان کار نجفی اعلام شود و شخصی مثل «محسن هاشمی رفسنجانی» سکان هدایت مدیریت شهری را بر عهده بگیرد، برخی اصلاح طلبان از جمله اتحاد ملتی ها را بر آن داشته تا مذاکرات و گفت وگوهایی با این حزب و اعضای آن در حضور یکی از اصلاح طلبان برجسته انجام دهد.

اتحاد ملت و کارگزاران سازندگی به دلیل اینکه تعداد اعضای بیشتری نسبت به سایر احزاب اصلاح طلب در شورا دارند، تأثیرگذاری بیشتری هم در تصمیمات شورای شهر و در نتیجه شهرداری پایتخت دارند، در خصوص مسأله مکانیزم انتخاب سکان دار مدیریت شهری پایتخت و چگونگی پیشبرد مسائل شهری اختلافاتی پیدا کرده اند که به نظر می رسد، بیشتر این چانه زنی ها و مذاکرات برای تعیین تکلیف در این موارد است.

روز گذشته «علی شکوری راد»، دبیر کل حزب اتحاد ملت گفت و گویی را با روزنامه شرق انجام داد که به بسیاری از موضاعاتی که پیشتر در قالب تحلیل و گمانه زنی مطرح می شد، مهر تأیید زد. او به صراحت گفته، «حقیقت این بود که قبل از استعفای آقای نجفی، میل اینکه آقای نجفی از شهرداری برود، از طرف کارگزاران در سطح جامعه از سوی برخی از اعضای این حزب مطرح شد. یعنی این میل ابراز می‌شد که آقای نجفی از شهرداری برود.»

او به دلایل مختلف استعفای شهردار سابق تهران اشاره می کند و می گوید: «با اینکه آقای نجفی در گذشته عضو کارگزاران بود، در جایگاه شهردار، هیچ گرایشی به کارگزاران از خود بروز نداد. همین می‌توانست باعث گله‌گذاری شود. البته به این دلیل که دبیرکل کارگزاران قبلا شهردار تهران بود، شاید این انتظار منطقی از طرف آنها هم وجود داشت که با آنها بیشتر مشورت صورت‌ بگیرد؛ اما مشورت‌ها به اندازه‌ای که انتظار می‌رفت نبود. بالاخره هم در مشورت هم در انتصاب‌ها.»

او علاوه بر موضوعات یاد شده درباره چرایی مخالفت کارگزاران با شهرداری نجفی اشاره می کند که «آقای نجفی وقتی به‌عنوان شهردار انتخاب شد، تقریبا ارتباطات قبلی خود را به مقدار زیادی گسست. یعنی در چند ماه اول ما هم به آقای نجفی دسترسی نداشتیم که بدانیم در فکر او چه می‌گذشت، چه‌ کار می‌خواهد بکند و انتصابات خود را چطور می‌خواهد [پیش‌ ببرد]. تنها کاری که ما می‌توانستیم انجام دهیم، این بود که اگر جایی به‌نظرمان می‌رسد که کسی مناسب هست، پیشنهادهایی را به دست آقای نجفی برسانیم، اما خودمان امکان تماس با او را نداشتیم. به ‌نظر می‌رسید که آقای نجفی عامدانه نوعی قطع رابطه کرده بود. البته ‌آقای نجفی بعد از دو، سه ماه یک جمع مشورتی راه انداخت که هم اتحاد، هم کارگزاران، هم اعتماد ملی و هم طیف‌های دیگر در آن بودند.»

شکوری راد از غافلگیری اصلاح طلبان از استعفای نجفی هم سخن گفته و یادآور شده است: «استعفای آقای نجفی برای ما هم خیلی غافلگیرکننده بود. ما به هیچ وجه اطلاع نداشتیم که آقای نجفی می‌خواهد استعفا دهد. قبل از اینکه استعفا اعلام شود، شاید تک و توک بودند کسانی که در جریان بودند. حتی خود آقای محسن هاشمی همان روزهای آخر در جریان قرار گرفته و ظاهرا تلاش کرده بود که جلوی این‌ کار را بگیرد که موفق نشده بود.»

او رسما اختلاف بین کارگزاران و اتحاد ملت را درباره مسائل شهری تهران بویژه در شهرداری تأیید کرده و افزوده است: «بعد که استعفا مطرح شد، این تلقی مطرح می‌شد که فشارهای بیرونی از یک ‌طرف، فشارهای سیاسی بعضی از اصلاح‌طلب‌ها از یک طرف[کارگزاران] و فشارهای بیماری از طرف سوم، عامل استعفا بوده است. ولی اینکه کدام بحرانی‌تر بود، کارگزاران می‌خواستند بگویند که بیماری پررنگ‌ترین مشکل است و دائما هم این را می‌گفتند. حزب اتحاد اما می‌گفت اگرچه بیماری وجود دارد، عامل اصلی چیز دیگری است و بیماری بهانه شده است. این شد منشأ اختلاف اتحاد و کارگزاران. اتحاد از استعفا ابراز نگرانی می‌کرد، کارگزاران از استعفا استقبال می‌کرد. نتیجه‌اش بروز این اختلاف شد که در مصاحبه آقای نعیمی‌پور و بعدتر پاسخ آقای کرباسچی بروز کرد.»

دبیر کل حزب اتحاد ملت به جلسه ای که به دعوت «عبدالله نوری» با حضور برخی اعضای ارشد دو حزب و دبیران کل کارگزاران و اتحاد ملت و تصمیمات آن جلسه اشاره کرده و می گوید: «فکر می‌کنم توافقات حدود ده بند داشت که بعضی‌ها خیلی مهم بود، بعضی‌ها هم جزئی بودند؛ از جمله اینکه ما در بحث آقای نجفی بپذیریم که آقای نجفی استعفا داده است و امکان ادامه کار برای ایشان وجود ندارد اما این رفتار باید توأم با عزت باشد. نباید آقای نجفی در این فرایند تخریب شود؛ نه اینکه ما بخواهیم از حق آقای نجفی دفاع کنیم – کاسه‌ داغ‌تر از آش که نبودیم – بلکه فکر می‌کردیم اگر انعکاس این اتفاق با تخریب آقای نجفی همراه شود، کل شورای شهر و شهرداری تخریب می‌شود. کارگزاران رغبت داشتند که آقای محسن هاشمی به‌عنوان آلترناتیو مطرح شود که آنجا توافق کردیم آقای محسن هاشمی هم تخریب نشود. برای همین گفتیم کسی «له و علیه» آقای هاشمی صحبت نکند. نه کسی تبلیغ کند و نه کسی مخالفت کند.»

برای خیلی ها هنوز جای سؤال است که «محسن هاشمی» میثاق نامه مورد اشاره برخی اصلاح طلبان را که اعضای لیست امید باید آن را امضا می کرده اند، امضا کرده یا خیر؟ شکوری راد این را روشن ساخته و گفته است که «آقای هاشمی با ما میثاقی نبسته است، اما با مردم و دیگر اعضای شورای شهر میثاق بسته و طبیعتا باید به آن پایبند باشد. اگر کسی به میثاق خود پایبند نباشد، این سؤال پیش می‌آید که فردا چگونه به تعهدات خود پایبند خواهد بود؟ این پرسشی است که باید پاسخ آن را از آقای هاشمی یا حزب کارگزاران گرفت که این بحث را مطرح کردند. ما معتقد هستیم که باید انسجام شورا حفظ شود. یک شهردار قوی انتخاب شود. شهردار باید حتی‌المقدور اجماعی انتخاب شود و خیلی اختلافی نباشد و بعد از انتخاب هم همه از او حمایت کنند تا موفق باشد.»

از بین سخنان شکوری راد چندین نکته مهم را می توان استخراج کرد؛ نخست اینکه نجفی در زمان حضور در شهرداری راه را بر اعمال نفوذ خیلی از هم فکرانش در طیف اصلاحات از جمله حزب کارگزاران سازندگی بسته است. برای همین هم به محض درخواست استعفای برخی اصلاح طلبان از جمله کارگزارانی ها به شدت از کناره گیری شهردار سابق و عضو پیشین خود استقبال و تلاش کرده اند که گزینه ای همسو با خود را در شهرداری بگمارند.

دوم دلایل استعفای نجفی است که فشار درون جناحی (اصلاح طلبی) علاوه بر بیماری و سایر موضوعات را می توان به عنوان عوامل اصلی این موضوع و مبتنی بر آنچه شکوری راد گفته عنوان کرد. سوم اختلاف رسمی احزاب مختلف اصلاح طلب در مورد انتخاب شهردار و نحوه سکان داری مدیریت شهری در شورا و شهرداری است.

چهارمین موضوع که شکوری راد آن را صراحتا عنوان کرده، مخالف حزب اتحاد ملت با شهردار شدن «محسن هاشمی رفسنجانی» و احتمالا خروج یک اصلاح طلب و ورود یک اصولگرا به جمع شورای شهری هاست. از آنجا که تعدادی از اعضای حزب اتحاد، از اعضای سابق حزب مشارکت ایران اسلامی هستند، این نگاه آنان به مقوله جلوگیری از ورود یک اصولگرا به ترکیب شورا به هر قیمتی دقیقا متناقض و متفاوت با ایده دولت اصلاحات و رئیس آن در ارتباط با موضوع و شعار «زنده باد مخالف من» است.

البته احتمالا «اتحاد ملتی ها» که همچون کارگزاران سهم زیادی از اعضای شورای شهر دارند، بر این عقیده اند که چون ریاست شورای شهر در اختیار یک کارگزارانی است و یک کارگزارنی دیگر هم 6 ماه در کسوت مدیریت عالی شهرداری تهران مشغول به فعالیت بوده، حالا نوبت این حزب است تا یک نفر با وابستگی جریانی به آنها یا یک نفر نزدیک و هم نظر با آنان به این سمت گمارده شود، برای همین مخالفت جدی با شهردار شدن «محسن هاشمی» و خروج او از شورای شهر به عنوان جدی ترین گزینه احتمالی شهرداری دارند تا بتوانند فرد مورد نظر خود را در این جایگاه مشغول به کار کنند.

هرچند دبیرکل حزب اتحاد ملت به صراحت عنوان کرده که «محسن هاشمی رفسنجانی» میثاق نامه ای را امضا نکرده و تعهدی به خروج از شورا برای شهردار شدن نداده است، با این حال هاشمی تاکنون به نظر و عقیده اعضای شورا و اصلاح طلبان احترام گذاشته و هرگونه تصمیم گیری برای شهردار شدن یا نشدنش را به نظر و تصمیمات آتی اعضای شورای شهر تهران مرتبط دانسته است.

هر آنچه هست، گفت و گوی اخیر شکوری راد، استعفای شهردار تهران، مصاحبه های پینگ پنگی برخی اصلاح طلبان از جمله بعضی کارگزارانی ها و عدم تصمیم گیری سریع شورا برای جایگزین کردن یک گزینه به عنوان جانشین نجفی در شهرداری تهران به منظور جلوگیری از معطل ماندن امور پایتخت، نشان می دهد که جنگ قدرت بین احزاب و چهره های مختلف جریان اصلاح طلب برای گرفتن سهم بیشتر از مدیریت شهری بالا گرفته و آنها تلاش دارند تا از آنچه در اختیار آنان قرار گرفته است، سهم بیشتری بگیرند.