جوایز سینمایی، خدمت تاریخی که برخی مسئولین به جعفر پناهی کردند
چهارمین فیلم سینمایی جعفر پناهی در پنج سال اخیر، در حالی در مهم‌ترین جشنواره فیلم پذیرفته شده که به نظر می‌رسد، این موفقیت را باید دستاورد مسئولانی دانست که فرمالیته فعالیت او را تحدید کردند و این فیلمساز متکی بر همین محدودیت قانونیِ فرمالیته، موقعیت خود را به جشنواره خارجی فروخت و در ازای موقعیتش جوایز فراوانی کسب کرد که دست کم با این فیلم‌ها نمی‌توانست به دست آورد.
به گزارش «تابناک»؛ جعفر پناهی کارگردان سینما در آذر 1389 به اتهام اجتماع و تباني و تبليغ عليه نظام به شش سال حبس تعزيري و به عنوان تتميم مجازات به 20 سال محروميت از حقوق اجتماعي شامل ساختن فيلم، نوشتن هر نوع فيلمنامه، مسافرت به خارج از كشور و مصاحبه با رسانه‌ها و مطبوعات داخلي و خارجي محكوم شده است. در نهایت صرفاً حکم ممنوعیت فیلمسازی، مسافرت به خارج و مصاحبه با رسانه‌های داخلی و خارجی جعفر پناهی قطعی و اجرا شد.
این اجرای حکم البته فرمالیته بود و پناهی در سال 2011، مستند «این یک فیلم نیست» را ساخت که جایزه مربی طلایی جشنواره کن را به دست آورد. او در سال 2013، فیلم «پرده» را ساخت که خرس نقره‌ای برلین را به دست آورد. این کارگردان در ادامه در سال 2015 «تاکسی» را ساخت که این بار خرس طلایی برلین را به او دادند. پناهی اکنون در سال 2018 فیلم «سه رخ» را ساخته که در کنار فیلم تازه اصغر فرهادی در بخش اصلی جشنواره فیلم کن پذیرفته شده و دور از انتظار نیست، مورد توجه هیأت داوران قرار گیرد.
با نگاهی به چهار فیلم جعفر پناهی ـ که سه فیلم آخر آن در دسترس عموم است و می توان با تماشای آنها به قضاوت پرداخت و مقایسه این آثار با دیگر فیلمهایی که در جشنواره‌های کن و برلین به نمایش درآمده ـ می‌توان دریافت این جوایز نه به فیلم‌های جعفر پناهی، بلکه به خود این کارگردان داده شده است. این فیلم‌ها از هر نظر آثار خاصی محسوب نمی‌شود و چه بسا اگر یک کارگردان گمنام، همین آثار را به کن و برلین ارسال می‌کرد، حتی فیلمش در بخش‌های جنبی نیز پذیرفته نمیشد.
از این زاویه به نظر می‌رسد، جوایز سینمایی که پناهی در چند سال اخیر به دست آورده و واکنش‌های جهانی که نسبت به برخورد با او صورت پذیرفت و او را در حد یک قهرمان بالا برد، حاصل خدمت تاریخی که برخی مسئولین به جعفر پناهی کردند. پناهی پیش از این نیز با فیلم‌های توقیفی توانسته بود در جشنواره‌های بین المللی جایزه ببرد، اما این سطح از درو کردن ممتد جوایز را می‌توان دستاوردِ تحدید فرمالیته فعالیت پناهی دانست. این تحدید از آن جهت فرمالیته بوده که تنها بخش اجرایی شده این ممنوعیت، ممنوع الخروجی بوده است.
پناهی در این سال‌ها به فیلمسازی‌اش بدون کسب پروانه ساخت از سازمان سینمایی ادامه داده، فیلم‌هایش در جشنواره‌های بین المللی به نمایش درآمده، رایت این فیلم‌ها به پخش‌کننده‌های بین المللی فروخته شده و از این طریق درآمدی کسب شده که از درآمد اکران این فیلم‌ها در ایران به مراتب بیشتر بوده است؛ بنابراین، مشخص نیست، چه محدودیتی برای پناهی در این سال‌ها وجود داشته است؟
در این اوضاع، امروز کانون کارگردانان سینمای ایران در نامه‌ای خطاب به رئیس جمهور، خواستار رفع ممنوع الخروجی پناهی شدند. در متن این نامه آمده است: «با توجه به انتخاب فیلم سینمایی سه رخ ساخته آقای جعفر پناهى (عضو كانون كارگردانان سينماى ايران) در بخش اصلی هفتاد و يكمين دوره از فستيوال فیلم كن، خواهشمند است دستور فرمائيد با اتخاذ ترتيبات لازم موانع خروج آقای پناهی از كشور برطرف شود تا ايشان بتوانند در اين رويداد مهم جهانى شركت كنند.»؛ درخواستی که در روزهای اخیر توسط برخی سینماگران نظیر رسول صدرعاملی نیز مطرح شده بود.
به نظر می‌رسد، اجرای این درخواست کارگردان‌ها، خدمتی به نظام جمهوری اسلامی ایران باشد. پیش از این، محسن مخملباف نیز روند تولید «فیلم به قصد توقیف» را در پیش گرفته بود که او دوره‌ای با استفاده از همین حربه جوایز متعددی در جشنواره‌های بین المللی برد؛ اما اکنون خبری از خانواده مخملباف که روزگاری خانوادگی جایزه می‌بردند، در سطح نخست سینما دیده و نخل و خرسی تقدیم‌شان میشد، نیست!
20 سال محرومیت از حقوق اجتماعی ! 
| 
خوابی یا بیدار اگه ریال حمایتش نکنه، دلار و یورو سفت وسخت داره حمایتش می کنه، نمی دونی چه پزی می شه داد با این محرومیت، نمی دونی چه جایزه هایی بهش نمی دن، نمی دونی چه دانشگاه هایی منتظرن تا اقای و....پناهی بیاد و براشون سخنرانی کنه.
| به نظر من مسوولین عمدا این کارو کردن تا این جشنواره ها جایزه هاشونو به ایران بدندر دنیا کسی دنبال اینکه پناهی کیه نیست مهم اسم ایرانه که یه جایزه ای به نامش ثبت بشه
حالا تو چرا اینقدر ناراحتی تابناک؟! جوایز اهدا شده به پناهی برای شهامت، جسارت و شجاعتی است که او لیاقت دریافتشان را دارد. | دقیقاً منظور همینه. به فیلم جایزه ندادند و فیلم هاش بی ارزشه | اون اون بدبخت هایی که از ایران فرار کردند، برای بعد از اینکه دیدن نمی تونن از دولت استرالیا پناهندگی بگیرن لب ها شد.شونو دوختند ولی هیچی به ،
شد هیچی
| خوب اسم جایزه رو بزارن نشان شجاعت کن یا برلیانته، نه جشنواره فیلم کن یا بریلیانته | احسنت بر شما هموطن عزیز | شما چرا ناراحتي دوست عزيز يك تحليل متعارف و درست هم شده باشه همين مطلب فوق استمگر وقتي اينجا از ديد بعضي هايمان جوايز را سياسي ميدن صداها بلند نميشه پس چرا بايد به جايزه هايي كه به خاطر قابليتها فني و هنري داده نشده افتخار كنيم
| بشین سر جات حرف مفت نزن ! تو هم از اون هایی هستی که تا یه جا حرفی خلاف باورهای خودمان شنیدیم به در دیوار بد و بیراه میگیم ! برای همه دنیا روشنه این واقعیت که پشت جوایز موسسات کذائی به ظاهر فرهنگی نفوذ سیاسی و تفکر کشورهای سلطه گر تاثیر واضح داشته اگه نه به جنایتکاران تاریخ جایزه نوبل داده نمیشد و به یه فیلمساز خود فروخته و دم دستی این همه بها داده نمیشد واقعیت اگر چه تلخ و خلاف باورهای ما باشد باید پذیرفت . اینکه خودت از ذوق سینمایی بی بهره هستی، دلیل نمیشه که بخای کارگردان رو تخطئه کنی! اگر واقعا حرفی برای گفتن در مورد آثارش داری، بجای اینکه پناهی رو عتاب و خطاب کنی، آثارش رو نقد کن و همینجا بنویس! بله ، مثلا" واکنش اسکار به منع شدن اصغر فرهادی برای سفر به امریکا تسوط ترامپ که با حمایت مراسم اسکار از فرهادی و اهدای اسکار به وی هم مانند همین است ، تازه از آن بدتر اینکه کتاب معروف ترین نویسنده زنده ایران اجازه انتشار ندارد،
اتفاقا بسیار فیلم های قشنگی ساخته. مخصوصا فیلم بادکنک سفید. ایشون 20 سال محرومیت از حقوق اجتماعی گرفته اونوقت سعید مرتضوی راست راست داره برای خودش میچرخه! اف بر شما حالا توی ایران مدام به ده نمکی و حاتمی کیا جوایز فجر رو میدن رانت نیست؟!!!!!! چقدر هم ايشان در تحريم بودند فيلم كه مي سازند فروش در خارج هم دارند ... خوب يذاريد خارج هم بروند ببينيم سالهاي بعد هم جايزه مي برند من اهل فیلم وسینما نیستم ولی در نوجوانی فیلم قیصر رادیدم البته خلاف شرع وعرف در آن زیاد دیده میشد ولی از نظر کارگردانی ونحوه اجرا بسیار عالی و موثر بود تاثیر بد یا خوب فیلم را در رفتار جوانان میشد مشاهده کرد حقیقتا اگر آقای پناهی در ساخت فیلم تبحر دارند بهتراست با کمک آقای کیمیایی اوضاع امروز ایران وجهان را به تصویر بکشند و ادای تکلیف کنند یک فیلم خوب بسیار موثراست | یعنی فقط قیضر رو دیدی و درباره سینما نظر میدی؟؟؟ باز فیلم های مخملباف رو میشد تا ته دید .. تابناک ظاهرا بنظر می رسد در فکر ایران هستیز تفکر فیلمسازی برای جشنواره ها ا اما اگر به اندیشه ات باور داری از بهرام بیضایی بگو که بنا به شیوه فکری تو برای جشنوار ه های خارجی فیلم نساخت و اکنون در تبعیید زندگی می کند و برخی او را تهدید می کنند تا به ایران باز نگردد . نمیدونم نویسنده کدوم فیلم ها رو دیده ولی بیشتر فیلمهایی که نام برده نه تنها جایزه گرفتن بلکه تو لیستهای معتبر منتقدین سینمایی رتبه بالایی دارن مقاله بسیار تاسف برانگیزی بود،یک انسان از حقوق اولیه اش محروم میشه و بجای حمایت از اون شاکی هستیم که چرا دیگران ازش حمایت می کنن،نوسنده این مقاله با واژه و الفبای انسان دوستی کلا آشنایی نداره جعفر پناهی قبل از اینکه از حقوق اجتماعی به دلیل اختلاف عقیده با شما و همفکرانتان محرمبشود هم جوایز زیادی میگرفت خداروشکر همه کسانیکه در 88 مورد تهمت قرارگرفتند حالا عزیزند و مرتضویها و بقایی ها ومشاییها و یارانشان خوار و ذلیل یعنی شما نمیدونید هر کی رو محروم کردید محبوبتر شده؟