از یکسان سازی نرخ ارز تا چند نرخی شدن آن

مرداد ماه سال جاری بود که ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی وعده یکسان سازی نرخ ارز را در ابتدای دولت دوازدهم به مردم داد. حالا بعد از گذشت حدود هفت ماه از این وعده، یکسان سازی که صورت نگرفت هیچ، نرخ دلار به سمت ده نرخی شدن سوق داده شده است.

به گزارش تابناک اقتصادی، یکسان سازی نرخ ارز در سال 1381 و زمانی که دولت هشتم بر سر کار بود اجرایی شد. در سال 1389 هنگامی که محمود احمدی نژاد سکان هدایت دولت دهم را بر عهده داشت، اقتصاد ایران دچار افزایش نقدینگی و متعاقب آن رشد نرخ تورم شد و کار تا جایی پیش رفت که دولت مجبور شد دوباره به ارز چند نرخی رو بیاورد.

ارز چند نرخی به گفته بسیاری از کارشناسان موجبات فساد را فراهم می کند به همین منظور دولت یازدهم از ابتدای دوران خود و به خصوص بعد از برجام تلاش نمود تا به سوی یکسان سازی نرخ ارز قدم بردارد. ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی نیز همواره بر این موضوع تاکید داشته و در مورخه 14 مرداد 1396 در حالی که در رسانه ملی حضور یافته بود بار دیگر وعده یکسان سازی نرخ ارز را داد و عنوان نمود که این کار در ابتدای دولت دوازدهم انجام خواهد شد. با حذف ارز مسافرتی در بیستم شهریور ماه 1396، گمانه زنی هایی از سوی کارشناسان پیرامون نزدیک بودن تک نرخی شدن ارز صورت گرفت اما باز هم اتفاق خاصی تا به امروز پیرامون یکسان سازی نرخ ارز رخ نداده است و حالا بعد از گذشت چند ماه از سر کار آمدن دولت دوازدهم، نرخ ارز از یکسان سازی و تک نرخی شدن به سوی ده نرخی شدن سوق داده شده است.

هم اکنون و مطابق با گزارش بورس 24، حدود ده نرخ برای دلار در شهر تهران وجود دارد! نرخ دلار در بودجه حدود 3300 تومان در نظر گرفته شده است. نرخ رسمی این ارز در بانک مرکزی 3761 تومان، نرخ رسمی موزون سنا 4755 تومان، نرخ مسافری توریستی 4480 تومان، نرخ رسمی تزریقی به صرافی ها 4785 تومان، نرخ رسمی فروش صراف به مردم 4800 تومان، نرخ فروش صراف در کف بازار 4850 تومان، نرخ فروش رسمی صراف بدون ثبت در سامانه سنا 4900 تومان، نرخ فروش حواله شرکتی 4860 تومان و نرخ فروش حواله شخصی 4920 تومان می باشد.

این چند نرخی بودن ارز در ایران علاوه بر اینکه عامل فساد است، باعث غیرقابل پیش بینی تر شدن اقتصاد ایران می شود و سرمایه گذاران داخلی و خارجی را نیز دچار سرگردانی و انصراف از سرمایه گذاری می کند چرا که سرمایه گذاران نمی دانند با چه نرخی می توانند برای سود خود حساب باز کنند.

با همه این تفاسیر ولی الله سیف یک بار دیگر در مورخه 8 بهمن 1396 طی مصاحبه ای بر یکسان سازی نرخ ارز تاکید نمود و اعلام کرد که قرار ما بر یکسان سازی نرخ ارز است و این کار حتما عملیاتی خواهد شد اما با توجه به شرایط ما در رابطه با ارتباطات بانکی بین المللی که در وضعیت کامل نیست و هنوز کمبودهایی در رابطه با ارتباطات بانکی در برخی کشورها داریم، لذا احتمال می دهیم که اجرای یکسان سازی نرخ ارز با ریسک هایی همراه باشد. وی ادامه داد: در شرایط کنونی، زمان مشخصی را برای یکسان سازی نمی توانم اعلام کنم. این صحبت های سیف در حالی صورت گرفت که همان گونه که در بالا عنوان شد وی در مرداد ماه سال جاری وعده یکسان سازی نرخ ارز را داده بود. با این اوضاع احتمالاً باید همچنان شاهد چند نرخی بودن ارز باشیم و این وعده نیز به سال بعد یا سال های بعدتر موکول خواهد شد.