از تاسیس فولکس واگن تا تاسیس بزرگ ‌ترین نیروگاه گازی جهان در شهر ری

به گزارش تابناک اقتصادی، تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ای است تمام نما از رویدادهای اقتصادی که در گذشته رخ داده است و بیانگر ریشه های تاریخی بسیاری از واقعیت های امروز ایران و جهان است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی هفتمین روز خرداد ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.

7 خرداد 1309، شرکت خودروسازی فولکس واگن در چنین روزی تاسیس شد. فولکس ‌واگن، یک شرکت خودروساز آلمانی و مهم‌ ترین برند متعلق به گروه فولکس‌ واگن است. این گروه هم ‌اکنون بزرگ ‌ترین خودروساز اروپا و سومین شرکت بزرگ خودروسازی جهان نیز محسوب می ‌شود. این کارخانه در سال ۱۹۳۰ به درخواست رهبر وقت آلمان نازی؛ آدولف هیتلر بنا شده‌ است. او از فردیناند پورشه تقاضا کرد، خودرویی بسازد که عموم مردم آلمان، توانایی خرید آن را داشته باشند، بنابراین شرکت تاسیس شده، فولکس ‌واگن نامیده شدکه در زبان آلمانی به معنای خودروی مردم است.

7 خرداد 1311، بازار پوست ایران در فرانسه از خبرهای جالب توجه روزنامه اطلاعات است. براساس گزارشی که از اتاق تجارت ایران و فرانسه به اداره کل تجارت ارسال شده، اگرچه بندر مارسی به ایران نزدیک تر است، اما بازار عمده پوست ایران در لایپزیگ است. در ادامه خبرنگار روزنامه مطالبی را درباره شرایط تجارت پوست و چگونگی تحصیل پول بیشتر در این خصوص نگاشته است. اما مبادلات ایران و پاریس تنها به صادرات پوست ایران به فرانسه محدود نمی شود، از فرانسه نیز 12 صندوق بزرگ وسایل لابراتوار فیزیک وارد گمرک کرمانشاه شده است. از قرار معلوم، 18 صندوق دیگر از این وسایل نیز قرار است پس از ورود به ایران، به دارالمعلمین تحویل داده شود.

جلسات مذاکرات مربوط به شرکت تجارتی ایران همچنان برگزار می‌شود و در جلسه‌ای که با حضور وزیر دربار، رییس اداره کل تجارت و 15 نفر از تجار تشکیل شده است، مقرر شده که جلسه عمومی هیات‌ موسسه شرکت تجارتی در هشتم خردادماه تشکیل و راجع به انتخاب هیات ‌‌مدیره مطابق مقررات اساسنامه تصمیم لازم اتخاذ شود. 

برگزاری کنفرانس بین‌المللی مالی دیگر خبر روزنامه است. در این کنفرانس که به درخواست انگلستان و با حضور بلژیک، آلمان، هلند، فرانسه و انگلیس تشکیل می ‌شود، درباره اعطای قرضه به اتریش مذاکراتی صورت می ‌گیرد. رابطه شوروی و آمریکا نیز بعد از انقلاب اکتبر 1917 قرار است بهبود یابد. به همین منظور در روزنامه خبر از مهمانی ناهاری درج شده که در آن 200 نفر از نمایندگان موسسات مهم صنعتی و موسسات مالی آمریکا با نمایندگان شوروی مذاکره کرده ‌اند. جراید ترکیه نیز گزارش می‌دهند که پروژه ای برای تشکیل اداره کل کارخانجات ترکیه تهیه شده است. به گفته مطبوعات ترک، این اقدام نشان می ‌دهد که این کشور برای استقلال قدم به مرحله جدیدی می‌ گذارد.

7 خرداد 1312، قرارداد انحصار نفت تنها با اختلاف هشت رای مخالف یا ممتنع نمایندگان مجلس ملی تمدید شد و این قرارداد استعماری برای 60 سال دیگر اعتبار یافت. 18 سال بعد در همین روز (7 خرداد 1330) به مناسبت سالروز تصویب این قرارداد، ایران شاهد بزرگ ‌ترین تظاهرات تاریخ خود تا آن زمان بود و تظاهركنندگان در قطعنامه خود ضمن محكوم كردن این اقدام مجلس خواستار محاكمه و مصادره اموال آن دسته از نمایندگان - چه مرده و چه زنده - شده بودند كه به این قرارداد در سال 1312 رای موافق داده بودند. مردم شعار می ‌دادند: «سالروز تصویب خیانت.»

7 خرداد 1321، در چنین روزی ، دولت وقت ايران متعهد شد كه هزينه ‌هاي ريالي متفقين (اشغالگران) در ايران را تامين كند و در ازای هر 13 تومان (130 قران ) بعدا يك پوند انگليسي دريافت دارد. دولت ايران با چاپ اسكناس اين هزينه ‌ها را تامين كرد كه باعث تورم پول در كشور شد و قيمت‌ ها را چند برابر بالا برد.

7 خرداد 1331، دکتر مصدق در 4 خرداد 1331 در نامه ‌ای به مجلس تصمیم خود را مبنی بر عزیمت به لاهه اعلام کرد. همین روز آیت‌الله کاشانی طی پیامی به ملت ایران نوشت: «جناب آقای دکتر مصدق با تنی خسته و حالتی رنجور به منظور احقاق حق و سربلندی شما ملت شریف عازم سفر و قطع مظالم و دسایس بیگانگان است.» روز ۷ خرداد دکتر مصدق در راس هیاتی عازم لاهه شد.  مصدق در دادگاه لاهه شرحی از مظالم شرکت را برشمرده و در تحسین ملت ایران تاکید کرد: «ملت ایران به علت ‌العلل بدبختی‌ های خود پی برده و مصمم است فساد را برای همیشه ریشه‌کن کند و اجازه نمی ‌دهد خارجی بر سرنوشتش تسلط یابد... تصمیم ملی شدن صنعت نفت نتیجه اراده سیاسی یک ملت مستقل و آزاد است.» در این جلسه بخش اصلی دفاع از حقوق ایران برعهده پروفسور رولن بود. او در یکی از مدافعاتش گفت: «در درجه اول ما در مساله صلاحیت ذی‌ علاقه هستیم. من پیشنهاد می‌ کنم اصولی که مبنای صلاحیت دادگاه است مورد توجه واقع شود. احساس می ‌کنم که این امر ممکن است مفید واقع شود، زیرا اینجانب تا حدی با اصولی که نویسندگان دانشمند تذکاریه دولت پادشاهی انگلیس به شما تسلیم کرده‌ اند مخالف هستم... صلاحیت شما منحصرا منوط به رضایت طرفین بوده و از آن رضایت نمی‌ تواند تجاوز کند... و به مجرد اینکه قبول شد، صلاحیت دیوان متکی بر اساس اختیاری است. چاره ‌ای از این نیست که دیوان باید از احراز صلاحیت خودداری کند زیرا دلیلی بر قبولی صلاحیت در دست ندارد.» روز سوم تیر دکتر مصدق به تهران مراجعت کرد و دادگاه لاهه پس از 12 جلسه وارد شور شده و بالاخره در ۳۱ تیرماه ۱۳۳۱ با ۹ رای مخالف در برابر ۵۶ رای موافق، حکم خود را مبنی بر عدم صلاحیت دیوان دادگستری بین ‌المللی در رسیدگی به دادخواست انگلستان صادر کرد.

7 خرداد 1339، قرارداد ساخت سد دز بین سازمان برنامه و کمپانی ایم پرسیت ایتالیا به امضا رسید.

7 خرداد 1341، جهانگیر آموزگار به سمت وزیر دارایی و دکترمحسن نصر به سمت وزیر مشاور تعیین شدند.

7 خرداد 1349، از طرف سرمایه‌ گذاران معروف و بزرگ آمریکا، ایران شریک لقب خوب گرفت.

7 خرداد 1352، ایران و مصر یک پروتکل اقتصادی مهم امضا کردند.

7 خرداد 1351، بزرگ ‌ترین نیروگاه گازی جهان (در آن سال) در شهر ری آغاز به کار کرد. این نیروگاه در هفت کیلومتری شهر ری و جنوب غربی تاسیسات پالایشگاه تهران قرار داشت و شبکه سراسری برق کشور از 300 مگاوات برق تولیدی این نیروگاه استفاده می ‌کرد.

منابع: آرشیو روزنامه دنیای اقتصاد و ویکی پدیا