بازدید 4612
پایداری صندوق‌های بازنشستگی نیازمند اجماع ملی

آینده خوری در صندوق‌های بازنشستگی

کد خبر: ۶۲۷۸۵۹
تاریخ انتشار: ۱۰ مهر ۱۳۹۵ - ۱۷:۳۶ 01 October 2016
دولت و مجلس شورای اسلامی بايد براي پايدارسازي صندوق‌هاي بازنشستگي اقدام اساسي انجام دهند تا برخي رويه‌هاي نادرست گذشته تکرار نشود. امروز صندوق‌هاي بازنشستگي حياط خلوت کسي نيستند، بنده تا جايي که توانسته‌ام از اختيارات قانوني خود به نفع صندوق‌ها صرف‌نظر کرده‌ام تا استقلال عمل داشته باشند. اینها به علاوه برشمردن برخی قوانینی که به وضعیت بحرانی صندوق‌ها ضربه وارد ساخته، کلام علی ربیعی است که دغدغه صندوق‌های بازنشستگی، همراه این روزهای اوست. تردیدی نیست او در میدانی بازی می‌کند که شاید ١٥ سال پیش، کل بدنه هیأت دولت در آن بازی می‌کرد. پس از ادغام و واگذاری‌‌های نامطلوبی که در وزارتخانه تعاون، کار و رفاه ‌اجتماعی صورت گرفت، اکنون بحران جدی است. جدی تلقی‌شدن بحران از طرف سیاست‌گذار، بهانه گفت‌وگویی شد تا میهمان آقای وزیر شویم.
 
شما به عنوان فردی که سکان مدیریت کلان بخش بزرگی از صندوق‌ها را در اختیار دارد، چه ویژگی‌هایی را برای کارکرد بهینه مدیریت صندوق‌ها مطلوب می‌دانید؟ این صندوق‌ها باید چه شاخصه‌‌هایی داشته باشند تا پایدار باشند و در راستای منافع ملی حرکت کنند؟

اولين شاخصه، حفظ استقلال صندوق‌هاست که بايد درخصوص این ویژگی، برنامه‌ریزی جدی‌ای انجام شود. بسیاری از عدم‌نفع‌ها در مدیریت و ازبین‌رفتن استقلال صندوق‌ها صورت می‌گیرد و اصلاح آن را باید در سطح سیاست‌گذاران جست‌وجو کرد. شاخص دوم اما جريان سالم و مبارزه با فساد است که به اعتقاد من در اين سه سالی که از دولت می‌گذرد، مديريتِ لازم به کار گرفته شده و برخورد‌ها، جدی و به‌موقع، انجام شده است. شاخص سوم، کارآمدي صندوق‌ها و استفاده از سرمايه‌هاي موجود است که امروز این شاخص درخصوص صندوق‌هاي بازنشستگي محور پرسش واقع شده است. باید دید تا چه اندازه این شاخص، پیروی از وضع موجودِ حاکم بر اقتصاد ایران داشته و تا چه اندازه مستقل از فضای کلی حاکم بر اقتصاد می‌توان بازشناسی ناکارآمدی این صندوق‌ها را انجام داد. به بیان بهتر، ناکارآمدی صندوق‌ها چقدر وابسته به رکود اقتصاد کلانی است و تا چه اندازه به فرایندهای درون صندوق‌ها و موضوعاتی از جنس مدیریت و ... برمی‌گردد. علاوه بر این، بايد مقايسه‌اي بين اين صندوق‌ها با ساير صندوق‌ها صورت گيرد؛ حتي اگر صندوق‌‌هاي بازنشستگي را با صندوق‌هاي بخش خصوصي مقايسه کنيم، مي‌بينيم که موفق عمل شده است؛ البته اين قضاوت بايد در شرايط اقتصادي فعلي کشور صورت گيرد که آيا شاکله کشور، آمادگي رونق داشته يا خير.

به‌هرحال شما در مقام وزارت، کدام آسیب را اکنون بیش از دیگر موارد متوجه صندوق‌ها می‌دانید؟ اساسا تا چه اندازه دغدغه شما در وزارت تعاون، موضوع صندوق‌هاست؟

مهم‌ترين آسيب صندوق بازنشستگي، نداشتن استقلال است. بايد بدانيم حفظ استقلالِ صندوق‌ها بسيار دشوار است؛ بنابراین شاخص استقلال صندوق‌ها را برتر مي‌دانيم.

موضوع صندوق‌ها و بحران آنها، مسئله مهمی براي وزارت تعاون است؛ چراکه اين صندوق‌ها در وضعيت ناخوشايندي به سر مي‌برند؛ درحالي‌که من يک بار در تاريخ هشتم مهرماه سال ۹۳ در جلسه غيرعلني اين وضعيت را به استحضار نمایندگان مجلس رساندم. صندوق‌ها به دليل آنکه دشت نمي‌کنند، در وضعيت نامناسبي قرار دارند و دولت و مجلس دهم بايد براي پايدارسازي آنها اقدام اساسي انجام دهند تا برخي رويه‌هاي نادرست گذشته تکرار نشود.

اين وزارتخانه، مسئول مستقيم چهار صندوقِ بازنشستگي كشوري، تأمین اجتماعي، كاركنان صنعت فولاد، كشاورزان و روستاييان است و تنظيم و هدايت ساير صندوق‌ها را نيز برعهده دارد. در واقع بيش از ۵۰ ميليون نفر از افراد، تحت پوشش اين چهار صندوق قرار دارند و اگر ميزان پوشش بيمه سلامت را هم اضافه كنيم، تمام جمعيت كشور به معناي واقعي تحت پوشش اين چهار صندوق و بيمه سلامت هستند.

تا چه اندازه این بحران را مصداق «خودکرده را تدبیر نیست» می‌دانید؟ هنوز جامعه ما برای پوپولیست‌ها هورا می‌کشد.

تا حد زیادی با این سخن شما همدل هستم. بسیاری از این اتفاقاتی که صندوق‌ها را با مشکل مواجه کرده است، تحت سیاست‌های گذشته بوده که صرفا سیاست‌گذار برای دل‌خوشی عرف جامعه و پوشش رأی خود استفاده کرده است.

اکنون که صندوق‌ها به عنوان اولویت، از پیش‌نویس برنامه ششم توسعه حذف شده، برای بازگرداندن آن چه راهکاری را مدنظر دارید؟

به بازگشت موضوع صندوق‌ها در برنامه ششم توسعه کاملا امیدوارم و این موضوع را در دولت پیگیری می‌کنیم.

به‌نظر می‌رسد نپرداختن به صندوق‌ها و ادامه‌دادن سياست‌هاي گذشته، بحران‌ها را پيچيده‌تر مي‌كند و اینکه راهکار وزارتخانه تحت مدیریت شما در این خصوص چیست؟ قوانین مزاحم چه نقشی در ایجاد و حتی بازتولید این بحران داشته است؟

برخي موارد، نظير بازنشستگي پيش از موعد که اثر بسيار زيادي بر بحران صندوق‌ها داشته، مستقيما نتيجه سياست‌گذاري‌ها و برخي قوانين مجلس و دولت در سال‌هاي گذشته است. مصوبات متعدد بازنشستگي پيش از موعد، افزايش ناگهاني حقوق و دستمزد و اِعمال آن در حقوق دو سال آخر شاغلان که مبناي محاسبه مستمري است، مصوبات ورود گسترده و جمعي اعضاي جديد بدون توجه به سن ورود، قطع جريان ورودي اعضاي جديد و شاغلان به چند صندوق و مصوبات متعدد در افزايش تعهدات و دامنه خدمات صندوق‌ها بدون تأمین مالي اقدامات سياست‌گذارانه مؤثر بر ناپايداري صندوق‌ها بوده است.

در دهه ۵۰ فاصله ميان سن بازنشستگي تا ميانگين عمر کشور نزديک به ۱۱ سال بوده و محاسبات صندوق‌ها بر همين اساس صورت گرفته است، اما امروز اين فاصله به حدود ۳۰ سال رسيده و حقوق بازنشستگي به وارثين نيز تعميم يافته است. همين امر تمامي محاسبات صندوق‌ها و پايداري آنها را به خطر انداخته است.

عملکرد نامناسب بخش اقتصاد از تعداد شاغلان لازم براي پايدارسازي صندوق‌ها کاسته است و تعداد بازنشستگان تأمین اجتماعي از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۸۳ برابر با يک‌ميليون و ۳۰۰هزار نفر بوده و بر اثر بازنشستگي‌هاي پيش از موعد و انواع مداخلات در قواعد صندوق‌ها، تعداد بازنشستگان صندوق‌ها از ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۲ برابر با يک ميليون و ۳۰۰ هزار نفر شده، يعني بازنشستگانِ هشت سالِ کشور برابر با تعداد بازنشستگان ۳۰ سال قبل از آن بوده است.

بدون پايان‌دادن به مداخلات قانوني و سياسي فاقد ملاحظات کارشناسي و لحاظ‌کردن محاسبات اکچوئري، وضعيت صندوق‌ها بحراني‌تر خواهد شد. در ضمن بدون اصلاح پارامتريک نظير سن بازنشستگي، بحران صندوق‌ها تعديل نخواهد شد.

پايان‌دادن به مداخلات سياسي در صندوق‌ها و اصلاحات پارامتريک ازجمله همان تصميمات راهبردي است که نيازمند رويکرد همه با هم و اجماع ملي است. براي بررسي اين مسئله معتقدم کميسيون مشترک مجلس و دولت تشکيل شود و آن توافق، اجماع و راهبرد ملي که براي مقابله با اين بحران لازم است، صورت‌بندي و ارائه شود. به‌تصورم رياست محترم مجلس نيز در اين زمينه براي تشکيل کميته مشترک نظر مساعد دارند.

بنابراین به‌جد معتقدم صندوق‌هاي بازنشستگي موتور سرمايه‌گذاري و توسعه کشور هستند که مجلس دهم باید از منظري کاملا راهبردي به مسئله صندوق‌هاي بازنشستگي نگاه کند و بيش از همه،‏ مجالس گذشته براي حل مسائل و تصويب اصلاحات بنيادين در اين صندوق‌ها وقت بگذارد. از سوی دیگر دولت و مجموعه وزارت تعاون هم باید اهتمام جدی در موضوع صندوق‌ها داشته باشیم تا بتوانیم وضع را به کنترل درآوریم. نظر مقام معظم رهبری هم در این خصوص کاملا کارشناسی شده است. این همان هم‌گرایی و اجماع ملی برای نجات صندوق‌های بازنشستگی است که امیدوارم سرانجام یابد.


سلام پرواز
خیرات نان
بلیط اتوبوس
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
برچسب منتخب
# ماه رمضان # عید نوروز # جهش تولید با مشارکت مردم # دعای روز هفدهم رمضان