چرا آمریکا در قبال گروگان‌گیری الجزایر سکوت کرد؟

در روزهای اخیر، ایالات متحده تلاش داشته با در پیش گرفتن راهبردی محتاطانه، در عین حمایت از اقدامات فرانسه در مالی و تلاش برای آزادی گروگان‌های غربی در الجزایر، از درگیر شدن مستقیم در این جریانات خودداری کند؛ اما درخواست‌هایی که گروگان‌گیران مطرح کرده‌اند، حاکی از روندی متفاوت است.

به گزارش «تابناک»، ایالات متحده موضع خود در قبال مداخله فرانسه در مالی را بسیار محتاطانه ابراز کرد تا از القای پیام مورد نظر افراط گرایان مبنی بر تقابل اسلام و غرب در مالی جلوگیری کند؛ پیامی که مداخله مستقیم آمریکا و همراه شدنش با فرانسه می‌توانست در اذهان ایجاد کند.

اما گزارش‌های منتشره در روز جمعه مبنی بر اینکه گروه گروگان‌گیر وابسته به القاعده در الجزایر، خواستار مبادله گروگان‌ها با دو افراط گرای زندانی در آمریکاست، نشان داد آمریکا نه تنها نمی‌تواند کمکی به بهبود اوضاع بکند، بلکه عملاً خود در مرکز درگیری جهانی با القاعده است.

نشریه «کریستین ساینس مانیتور» با اشاره به این موارد، در تحلیلی به بررسی نسبت رویدادهای جاری در الجزایر و مالی با ایالات متحده پرداخته است.

این نشریه اشاره می‌کند که در همین راستا، روز جمعه، هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، در سخنانی خواستار افزایش حمایت ایالات متحده از تلاش‌های ضدتروریسم در شمال آفریقا شد.

اما پیشنهاد مبادله اسرا که از سوی گروه وابسته به القاعده و از طریق سرویس خبری موریتانی اعلام شد، نشانگر این است که چگونه نیروهای افراط گرا درس مهمی را از مغزهای متفکر القاعده آموخته‌اند: این به سود القاعده است که ایالات متحده را تحریک کرده و آن را به بخشی از مبارزه ضدغربی تبدیل کنند.

پیشنهاد این گروه عبارت است از مبادله گروگان‌های آمریکایی خود با «شیخ عمر عبدالرحمان» مصری که به واسطه طرح بمب‌گذاری در نیویورک، در کارولینای شمالی در زندان است و همچنین «عافیه صدیقی» پاکستانی که به واسطه تلاش برای قتل سربازان آمریکایی در افغانستان، به حبس ابد محکوم شده است.

این گزارش می‌افزاید، روز جمعه، ایالات متحده به سرعت به این پیشنهاد واکنش نشان داد و اعلام کرد، هیچ گونه توافقی با گروگان‌گیران نخواهد داشت.

همچنین ویکتوریا نولند، سخنگوی وزارت خارجه این کشور گفت: «ایالات متحده با گروگان‌گیران مذاکره نمی‌کند».

اما به باور تحلیلگران، این موضع برای گروگان‌گیران الجزایری غیرمنتظره نبود؛ در حقیقت، هدف از اعلام عمومی این پیشنهاد، چیز دیگری بوده است.

«پاتریک کلاوسون»، مدیر تحقیقاتی مؤسسه سیاستگذاری خاور نزدیک واشنگتن در این باره می‌گوید: «این موضوع من را به یاد اظهارات صدام حسین می‌اندازد که پس از اشغال کویت در سال ۱۹۹۰ گفت، هنگامی که درگیری فلسطین و اسرائیل حل و فصل شود، از کویت بیرون خواهد رفت... امری که اتفاق نخواهد افتاد و شما هم این را می‌دانید؛ اما نکته چیز دیگری است».

گفتنی است، هنوز اطلاعات دقیقی درباره اینکه چه تعداد از گروگان‌ها هنوز در اختیار گروگان گیران باقی مانده‌اند و این که چه تعداد از آن‌ها آمریکایی هستند، در دست نیست. به گزارش «آسوشیتدپرس»، دست‌کم یک آمریکایی در این میان کشته شده است؛ وزارت خارجه آمریکا نیز شب گذشته این موضوع را تأیید کرد.

خبرگزاری رسمی الجزایر روز جمعه مدعی شد که در جریان حمله به مقر گروگان‌گیر‌ها، بیش از ۵۷۰ الجزایری و نزدیک صد نفر از ۱۳۰ گروگان خارجی، آزاد شده‌اند. دیگر گزارش‌ها حاکی از آن است که همچنان شصت گروگان در دست گروگان‌گیر‌ها باقی مانده است.

با این حال، برخی از الجزایری‌های آزاد شده گفته‌اند، حمله نظامی به مقر گروگان‌گیر‌ها ـ که با هدف جلوگیری از فرار آن‌ها از محل انجام گرفت ـ به کشته شدن ده‌ها تن از گروگان‌ها و همچنین گروگان‌گیران انجامیده است.

ایالات متحده تاکنون نگران آن بوده که هر گونه اقدام بین‌المللی علیه گروگان‌گیران، به تلاشی از سوی غرب برای بازپس‌گرفتن مستعمرات سابق تعبیر شود. هم اکنون نیز گروه افراط گرای گروگان‌گیر الجزایری، اعلام کرده که این کار خود را در انتقام حمله نظامی فرانسه به مالی انجام می‌دهد.

با این حال، بیانیه روز جمعه کلینتون، نشانگر این بود که احتمالاً آمریکا تا اندازه‌ای سکوت خود را در این زمینه خواهد شکست.

کلینتون در این بیانیه گفت: «این قطعاً ضروری است که ما همکاری ضدتروریستی خود را با الجزایر و همچنین با همه تلاش‌های ضدتروریسم در منطقه، تقویت کرده و عمق ببخشیم. من تأکید می‌کنم که ما آماده ارتقای بیشتر حمایت‌های ضدتروریستی خود هستیم».

این گمانه که اکنون دولت اوباما فعالانه به موضوع چالش تروریسم در شمال آفریقا واکنش نشان می‌دهد، از سوی برخی تحلیلگران به عنوان اقدامی پیشگیرانه در مقابل منتقدان در نظر گرفته می‌شود؛ منتقدانی که شاید واقعه الجزایر را به مثابه تکرار حمله ماه سپتامبر به کنسولگری آمریکا در بنغازی لیبی معرفی کنند.

در این باره باید گفت، قرار است، کلینتون هفته آینده با حضور در کنگره درباره واقعه بنغازی توضیح دهد و مطمئن است با اتهام کوتاهی در این زمینه و نادیده گرفتن هشدارهای امنیتی پیش از این واقعه روبه‌رو خواهد شد.

به این ترتیب، دولت ایالات متحده ناچار است برای جلوگیری از تکرار این امر و تحت فشار قرار گرفتن بیش از اندازه از سوی منتقدان، اقدام جدی در الجزایر انجام دهد که این امر، در حقیقت نشانگر آن است که چگونه گروه‌های تروریستی شمال آفریقا توانسته‌اند آمریکا را به بازی در زمین خودشان وادار کرده و پیام‌های موردنظر خود را از این راه القا کنند.